ตำแหน่ง ผู้นำอาสาพัฒนาชุมชน ประธานกองทุนหมู่บ้าน

โครงการกระบวนการพัฒนาศักยภาพเด็กและเยาวชนผ่านการเรียนรู้ภูมิปัญญาการใช้ประโยชน์จากมะพร้าวของคนในตำบลบางนางลี่ อำภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม

       พี่อ้อย หรือ ป้าเยาว์ คือชื่อที่เด็กๆ และคนในชุมชนเรียก พี่อ้อยเป็นหนึ่งในชาวบ้านธรรมดา ที่สนใจงานวิจัยจนมาเป็นทีมวิจัยชุมชน ทำงานวิจัยตั้งแต่ ปี 2550 เป็นพี่เลี้ยงโครงการของ Active Citizen ปีที่ 2

       ตำบลบางนางลี่จังหวัดสมุทรสงครามเป็นตำบลที่มีสวนผลไม้เป็นส่วนใหญ่ เดิมที มีการปลูกมะพร้าวมากมาย มีเตาเคี่ยวน้ำตาลกว่า 100 เตา แต่เนื่องจากวิถีที่เปลี่ยนไปทำให้สวนมะพร้าวและเตาเคี่ยวน้ำตาลลดลง ตอนนี้มีเพียง 1 เตาที่ยังทำอยู่เท่านั้น

       ในฐานะที่พี่อ้อยมีบทบาทและเป็นแกนนำในชุมชน จึงชวนเด็กและเยาวชน มาระดมความคิด จนได้หัวข้อที่ให้เด็กและเยาวชนมีพื้นที่ในการเรียนรู้ภูมิปัญญาการใช้ประโยชน์จากมะพร้าวในพื้นที่บ้านเกิดของตัวเอง และใช้กระบวนการตรงนี้ในการพัฒนา ส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนได้พัฒนาศักยภาพ มีพื้นที่เรียนรู้ ใช้เวลาให้เกิดประโยชน์และคุ้มค่า เพื่อลดอัตราเสี่ยงที่เด็กและเยาวชนจะไปมั่วสุ่ม ติดยาเสพติด

       พี่อ้อยทำงานร่วมกับ อสม. และผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ประสานงาน วางแผนและดำเนินกิจกรรมตามโครงการ โดยประสานกับผู้ปกครองและพื้นที่ที่จะพาไปเรียนรู้ เมื่อได้ใกล้ชิดเด็กและเยาวชน พี่อ้อยค้นพบว่า “พี่เข้าใจในตัวเด็กมากขึ้น เวลาทำงานกับเด็กเราต้องทำความเข้าใจกับเขามากๆ ทั้งเรื่องนิสัยหรือความประพฤติ เราต้องสังเกตว่าเด็กต้องการอะไร เขาถึงสามารถพัฒนาตัวเองได้ และเราต้องมีพื้นที่และสร้างกระบวนการให้เขาได้เรียนรู้ เพราะตัวเราได้พัฒนาตัวเองจากส่วนกลาง จึงนำเอามาปรับใช้ในพื้นที่ ซึ่งมีประโยชน์เพราะพี่ธเนศเขาจะให้ความรู้กับพี่เลี้ยงตลอด เรากลับเอามาปรับใช้กับพื้นที่ของเราและเด็ก เขาสอนเราทำเครื่องมือหลายอย่างเพื่อเอามาใช้ทำกิจกรรมในโครงการ”

       ด้วยบทบาทหน้าที่ที่ทำในชุมชนหลายตำแหน่ง ทำให้พี่อ้อยต้องจัดการเวลา และหาเวลาให้ตรงกับเด็กและเยาวชนเพื่อได้ทำโครงการฯ ร่วมกัน เป็นธรรมดาของงานเยาวชนที่จะมีเยาวชนเติบโตไปศึกษาต่อนอกพื้นที่ ทำให้พี่อ้อยต้องสื่อสารกับเด็กที่เข้าร่วมโครงการฯ ใหม่ ค่อยๆ สร้างการเรียนรู้และหาเป้าหมายร่วมกัน แต่พี่อ้อยไม่ย่อท้อ เพราะเชื่อว่า เมื่อเด็กๆ ได้ทำ ได้เรียนรู้จักชุมชนด้วยเครื่องมือที่พี่อ้อยได้ถ่ายทอดให้เห็นภาพรวม พวกเขาจะสนุก อยากทำกิจกรรมและเข้าใจภูมิปัญญาการใช้ประโยชน์จากมะพร้าวมากขึ้น หลังทำกิจกรรมเด็กๆ มักถามพี่อ้อยว่าจะมีกิจกรรมอีกเมื่อไหร่ ทำให้พี่อ้อยภูมิใจและยืนยันกับตัวเองว่าสิ่งที่ทำอยู่นั้นสำคัญ

       พี่อ้อยเป็นพี่เลี้ยงที่ชอบการเรียนรู้และอยากพัฒนาความรู้และเครื่องมือให้ทันยุค ทันสมัย เพื่อกระตุ้นให้เด็กเกิดการเรียนรู้ไม่รู้จบ พี่อ้อยรู้ดีว่าต้องหาเครื่องมือที่ดึงความสนใจให้เด็กรุ่นใหม่สนใจมากกว่าการใช้โทรศัพท์มือถือ แต่พี่อ้อยไม่หยุดพัฒนาตัวเอง บทบาทพี่เลี้ยงทำให้พี่อ้อยคิดอย่างมีระบบ ได้เรียนรู้เรื่องการจับประเด็น สรุปประเด็น เรียงลำดับความคิดจะได้รับรางวัลอาสาพัฒนาชุมชนดีเด่น ผู้นำดีเด่น ปี 2559 พี่อ้อยยังยืนยันที่จะทำหน้าที่ตรงนี้ เพราะรู้ดีว่าหากจะพัฒนาชุมชน ต้องเริ่มสร้างจากเยาวชนให้เขารู้จัก เข้าใจบริบทที่เกิดขึ้นในชุมชนของตัวเอง

­

ความโดดเด่น

• ไม่ย่อท้อต่อความยากลำบาก แม้เด็กจะผลัดเปลี่ยนไป แต่ยังยืนยันที่จะทำและสร้างเด็กรุ่นใหม่ให้เข้าใจบริบทชุมชนผ่านการเรียนรู้ที่เด็กๆ จะต้องลงมือทำ
• เป็นผู้นำที่มีวิสัยทัศน์ และลงมือทำ หากจะทำให้เด็ก ได้ใช้เวลาว่างที่มีประโยชน์ ก็ไม่ใช่เพียงบอกให้เขาเชื่อ แต่ชวนให้ออกมาลองเรียนรู้กัน
• พร้อมเรียนรู้ โดยการสังเกตและปรับตัวให้เข้ากับเด็กและเยาวชน