ต้นไม้จะเติบใหญ่ ยืนยงอยู่อย่างสง่างาม สำคัญที่สุด คือ “เมล็ดพันธุ์ที่ดี” สังคมก็เช่นกัน จะดำรงอยู่ได้ ก็ด้วยรากฐานที่มั่นคง
“เมล็ดพันธุ์” เปรียบได้กับ “เยาวชน” หากเราบ่มเพาะด้วย “ใจ” คอยรดน้ำ พรวนดิน และดูแลอย่างถูกวิธีแล้ว เมล็ดพันธุ์นั้นก็จะเติบโตเป็นไม้ใหญ่ที่สวยงาม แผ่กิ่งก้านให้ความร่มเย็นแก่สังคม
“ต้นกล้าอันดามัน” คือหนึ่งเมล็ดพันธุ์ที่เกิดจาการบ่มเพาะ จาก เครือข่ายความร่วมมือฟื้นฟูชุมชนชายฝั่งอันดามัน (SAN) ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนอำเภอหาดสำราญ โดยการสนับสนุจากมูลนิธิสยามกัมมาจล ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน)
จากการรดน้ำพรวนดิน ใส่ปุ๋ย และดูแลเอาใจใส่อย่างดีกว่า 4 ปี วันนี้ “เมล็ดพันธุ์” เหล่านั้นเติบโตเป็น “ต้นกล้า” ที่แข็งแรง คอยช่วยเหลือ และดูแลสังคม เราเรียกต้นกล้าใหม่นี้ว่า “ต้นกล้าอันดามัน”
กลุ่มเยาวชน “ต้นกล้าอันดามัน” เป็นการรวมตัวทำกิจกรรมอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งในพื้นที่บ้านเกิดของเยาวชนทั้งในและนอกระบบการศึกษา ตำบลตะเสะ อำเภอหาดสำราญ จังหวัดตรัง
นายสมรรถ เสลา ประธานชมรมกลุ่มต้นกล้าอันดามัน ได้บอกเล่าถึงความตั้งใจในการรวมตัวทำกิจกรรมว่า “กลุ่มเรามีทั้งหมด 30 คน ทุกคนทำงานเพราะ “ใจรัก” อยากช่วยแก้ปัญหาชุมชน และพัฒนาท้องถิ่น”
“รู้สึกสนใจงานด้านอนุรักษ์ตั้งแต่ ป.6 แล้วพ่อก็เป็นประธานกลุ่มอนุรักษ์ปลาโลมาบ้านตะเสะ ต่อต้านอวนรุนอวนลากของนายทุน งานอนุรักษ์เลยอยู่ในสายเลือด” อัสมา ทุ่ยอัน สาวน้อยแกนนำรุ่นบุกเบิกวัย 20 ปี กล่าวด้วยแววตามุ่งมั่น
ส่วนหนุ่มนักอนุรักษ์มือใหม่ นายกิตติศักดิ์ กังสพฤติกุล ส่งยิ้มพร้อมกับบอกเล่าจุดเริ่มต้นในการเข้ามาร่วมกลุ่มว่า “สนใจด้านทะเลอยู่แล้ว อยากมีความรู้ด้านทะเล เพื่อนำมาพัฒนาชุมชน” จากความสนใจดังกล่าวจึงทำให้กิตติศักดิ์เลือกเรียนต่อคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง สาขาวิทยาศาสตร์ทางทะเล เอกชีววิทยาทางทะเล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรัง โดยเขาตั้งใจจะทำงานเป็นอาจารย์เผยแพร่ความรู้ด้านการอนุรักษ์พัฒนาทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งให้แก่เยาวชน เพื่อนำไปพัฒนาชุมชนชาวเลให้ดีขึ้น
ด้วยความตั้งใจที่จะอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง เยาวชนต้นกล้าอันดามันจึงลงมือทำกิจกรรมเพาะกล้าโกงกาง และนำไปปลูกยังป่าชายเลน เพื่อเป็นแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำวัยอ่อน นอกจากนี้ยังจัดค่ายเยาวชนเพื่อปลูกฝังนิสัยการอนุรักษ์ทะเลและชายฝั่งแก่เด็กในชุมชน
“กิจกรรมไม่ได้มีแค่การอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลเท่านั้น แต่เรายังต้องการอนุรักษ์วิถีชีวิตชาวเลด้วย กลางปี 2551 ที่ผ่านมา จึงทำกิจกรรมปลูกข้าวริมชายฝั่งทะเล ซึ่งเป็นอาชีพดั้งเดิมของคนในพื้นที่คู่กับการประมง” สมรรถ เล่าถึงกิจกรรม “อู่ข้าวชาวเล”
กิจกรรมที่กลุ่มเยาวชนต้นกล้าอันดามันทำมากว่า 4 ปี มีส่วนสำคัญที่ทำให้ชุมชนตะเสะมีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ และทำให้คนในชุมชนทั้งผู้ใหญ่และเด็กเล็งเห็นถึงคุณค่าและความสำคัญของทรัพยากรธรรมชาติ มีความ “รัก” และ “หวงแหน” สิ่งแวดล้อมในท้องถิ่นของตน ที่สำคัญการทำกิจกรรมร่วมกันยังเป็นการเสริมสร้างความสัมพันธ์ของคนในชุมชนให้แน่นแฟ้นมากยิ่งขึ้น
“การทำงานแม้จะลำบาก แต่ก็สนุก เมื่อเห็นคนในชุมชนรักกัน ทำงานพัฒนาชุมชนร่วมกัน เกิดเป็นภาพที่น่าประทับใจ” ซัด หรือนายสุทธิพงศ์ หมาดหลู คณะกรรมการฝ่ายวิชาการกล่าวด้วยรอยยิ้ม
“กิจกรรมนี้ไม่ได้มีประโยชน์กับชุมชนอย่างเดียว คนที่ทำก็ได้ประโยชน์ด้วย” กิฟท์ หรือนางสาวปริฉัตร หูเขียว สาวน้อยนักอนุรักษ์พัฒนาวัย 19 ปี เอ่ยขึ้น พร้อมกับเล่าว่า เธอเข้ามาทำกิจกรรมนี้เพราะ “ใจรัก” และเมื่อได้ทำกิจกรรมทำให้เธอได้รู้จักคำว่า “มิตรภาพ” ได้เข้าใจคำว่า “เสียสละ” และได้เรียนรู้การทำงานเป็นทีม ซึ่งคือที่มาของคำว่า “สามัคคี”
แต่กว่า “ต้นกล้า” จะแข็งแรงได้ ก็ต้องพบเจอกับพายุน้อย ใหญ่ มรสุมซัดหลายครั้งหลายครา “แรกๆ ผู้ใหญ่ไม่เข้าใจ ไม่ยอมรับการทำกิจกรรมของเรา มองว่าเราเป็นเด็กจะทำอะไรได้ แต่พอผลงานปรากฎ อย่างเช่นเรื่องกิจกรรม “อู่ข้าวชาวเล” ปลูกข้าวแล้วได้ผลผลิตดี ผู้ใหญ่ก็เปลี่ยนความคิด และเห็นคุณค่าของการรวมตัวทำกิจกรรมของเยาวชนมากขึ้น”
การเจอปัญหา แรงกดดันมากๆ บางครั้งก็เป็นสิ่งที่ดี เป็นเหมือนแรงผลักดันให้เรา “สู้”เพราะอยากพิสูจน์ความสามารถให้ผู้ใหญ่เห็นว่าเรา “ทำได้” เลยทำให้เราสามัคคีกันมากขึ้น เพราะ “สามัคคีคือพลัง นำมาซึ่งความสำเร็จ” สมรรถฉายแววตาเด็ดเดี่ยว
นี่คือตัวอย่างหนึ่งของเมล็ดพันธุ์ใหม่ที่เติบโตมาอย่างมีคุณค่า และวันนี้ “เมล็ดพันธุ์” นี้ก็กลายเป็น “ต้นกล้า” ที่พิสูจน์ให้เห็นว่า “เยาวชนมีพลังที่สามารถขับเคลื่อน พัฒนาสังคมให้ก้าวหน้า”
แล้วคุณละ! พร้อมหรือยังที่จะบ่มเพาะ พัฒนาตัวเองให้เป็น “ต้นกล้า” ที่แผ่กิ่งก้านไพศาล เพื่อเป็นหลักให้คนในสังคมได้พึ่งพิง
โครงการพัฒนาศักยภาพชุมชนผ่านอาสาสมัครเพื่อการฟื้นฟูชุมชนและทรัพยากรชายฝั่งหลังสึนามิ ระยะที่ 2
โดยมูลนิธิอันดามัน สนับสนุนโดยมูลนิธิสยามกัมมาจล
กลุ่มเยาวชนต้นกล้าอันดามัน ตำบลตะเสะ อำเภอหาดสำราญ จังหวัดตรัง