การประชุมเชิงปฏิบัติการสรุปผลการทำงานโครงการพัฒนาเยาวชนระดับจังหวัดเพื่อสร้างพลเมืองเพื่อประเทศไทยที่น่าอยู่ในการสนับสนุนของ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และมูลนิธิสยามกัมมาจล ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) จัดขึ้น ระหว่างวันที่ 16 – 17 ตุลาคม 2559 ณ ศูนย์ฝึกอบรมไทยพาณิชย์ หาดตะวันรอน จ.ชลบุรี นับเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่โครงการในการบริหารจัดการโครงการ และประเมินผลโครงการ โดย ใช้เครื่องมือการประเมินแบบเสริมพลัง (Empowerment Evaluation : EE)
สำหรับภาคีที่เข้าร่วมการประชุมประกอบด้วย 1.ศูนย์ประสานงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นจังหวัดสมุทรสงคราม (องค์กรสาธารณประโยชน์) ผู้ดำเนินโครงการพลังเด็กและเยาวชนเพื่อการเรียนรู้ภูมิสังคมภาคตะวันตก นำโดยนายชิษนุวัฒน์ มณีศรีขำ 2.มูลนิธิส่งเสริมการเรียนรู้ชุมชนวัดโป่งคำ ผู้ดำเนินโครงการเสริมสร้างศักยภาพเครือข่ายเยาวชนจังหวัดน่าน นำโดย นายอภิสิทธิ์ ลัมยศ 3.ศูนย์ประสานงานการวิจัยเพื่อท้องถิ่นจังหวัดศรีสะเกษ ผู้ดำเนินโครงการพัฒนาเยาวชนพลเมืองดีศรีสะเกษ นำโดยนายรุ่งวิชิต คำงาม และ 4.สงขลาฟอรั่ม ผู้ดำเนินโครงการพลังพลเมืองเยาวชน นำโดยนางพรรณิภาโสตถิพันธุ์
<<Check in>>
วันที่ 1
เมื่อทุกคนต่างได้ Check in ความรู้สึกของการเข้าร่วมเวทีแล้ว นายกิตติรัตน์ ปลื้มจิตร เจ้าหน้าที่โครงการสนับสนุนองค์กรเพื่อการพัฒนาเยาวชน ได้กล่าวถึงวัตถุประสงค์ในเวทีครั้งนี้โดยมีใจความว่า "....เวทีครั้งนี้ทางมูลนิธิฯ ได้จัดขึ้นเพื่อ 1. เป็นการทบทวนเป้าหมายที่เราได้ตั้งไว้ในสองปีที่ผ่านมาได้มีการขับเคลื่อนกันไปแล้ว เกิดผลอย่างไรบ้าง ตัวชี้วัดที่ออกมามีอะไรบ้าง จุดอ่อน จุดแข็ง อยู่ตรงไหน 2.เป็นการทบทวนกิจกรรมที่ออกแบบนั้นได้ทำอะไรบ้าง แต่ละกิจกรรมที่ทำนั้นสำเร็จตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้หรือไม่ ซึ่งจะนำไปสู่ข้อที่ 3.การปรับการทำงาน กระบวนการ ในการออกแบบกิจกรรมเพื่อให้สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาการทำงานได้ดียิ่งขึ้น โดยผ่านการเรียนรู้ของแต่ละทีม และเทกองความคิดร่วมกัน ซึ่งในกระบวนการทั้งสองวันนี้ จะนำผลลัพธ์ที่ได้ไปทบทวนแล้วนำไปสู่แผนปีที่ 3 ต่อไป "
<<โจทย์สำหรับการขับเคลื่อนงานตลอด 2 วัน>>
จากนั้นแต่ละพื้นที่ต่างได้ระดมความคิดและทบทวนการออกแบบกิจกรรมของโครงการเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย จากโจทย์ใหญ่ที่ได้รับ ดังนี้
1.เป้าหมายที่เราต้องการบรรลุของโครงการคืออะไร มาลองทบทวนวิสัยทัศน์ (vision) ร่วมกัน
2. นิยามเป้าหมายให้ชัดเจนที่จับต้องได้ ทำให้เห็นร่วมกัน สิ่งที่เราอยากไปให้ถึง คืออะไร
3.ทบทวนดูว่าเป้าหมายอะไรที่เราทำสำเร็จ และไม่สำเร็จ
4.อะไร คือเรื่องหลักที่เราจะผลักดันให้ท้าทายมากยิ่งขึ้น เพื่อการพัฒนางานในปีต่อไป
เมื่อได้รับโจทย์แล้ว แต่ละพื้นที่จึงแยกย้ายกันไปขบคิด "ทบทวนงานที่ผ่านมา และนำมาตั้งหลักกับงานที่ทำอยู่ เพื่อหาคำตอบในพัฒนางานสู่อนาคตให้เป็นรูปธรรม"
เริ่มกระบวนการ >>>
EE 1 ทบทวน Vision ( Vision เดิมคืออะไร) ทบทวนKRA/KPI
กระบวนการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ
- เพื่อให้ทีมตั้งหลักให้เห็น เป้าหมายและยุทธศาสตร์การ เคลื่อนงานร่วมกันในทีม
- ให้เกิดการแลกเปลี่ยนเพื่อ นำไปสู่ความเข้าใจที่ชัดเจน ร่วมกัน เรื่อง Vision KRA KPI
- เพื่อให้ได้ KRA KPI ที่ชัดเจนผ่านการวิเคราะห์และนิยามร่วมกันในทีม
โดยให้ผู้ร่วมเวทีแต่ละคนเขียน เป้าหมายที่อยากเห็น และทบทวน vision ตามความเข้าใจขององค์กร และให้ภาคีทบทวน KRA KPI ในแต่ละด้านของตนเอง
<<ศูนย์ประสานงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นจังหวัดสมุทรสงครามฯ>>
<<ศูนย์ประสานงานการวิจัยเพื่อท้องถิ่นจังหวัดศรีสะเกษ>>
<<สงขลาฟอรั่ม>>
<<มูลนิธิส่งเสริมการเรียนรู้ชุมชนวัดโป่งคำ>>
เมื่อภาคีทั้ง 4 พื้นที่ได้ทบทวนงานในปีที่ผ่านมาแล้ว จึงได้สรุปนิยามวิสัยทัศน์ในการทำงานของตนเอง ดังนี้
เริ่มจากศูนย์ประสานงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นจังหวัดสมุทรสงคราม(องค์กรสาธารณประโยชน์) ผู้ดำเนินโครงการพลังเด็กและเยาวชนเพื่อการเรียนรู้ภูมิสังคมภาคตะวันตก ได้กำหนดวิสัยทัศน์ในการขับเคลื่อนงานในปีที่ 3 ว่าโครงการฯเป็นกระบวนการเรียนรู้เรื่องราวท้องถิ่น เพื่อสร้างเยาวชนให้เป็นผู้นำที่มีจิตสาธารณะ พร้อมทั้งรับมือกับการเปลี่ยนแปลง และเติบโตเป็น "พลเมือง" ที่มีคุณภาพ
ทางด้านมูลนิธิส่งเสริมการเรียนรู้ชุมชนวัดโป่งคำ ผู้ดำเนินโครงการเสริมสร้างศักยภาพเครือข่ายเยาวชนจังหวัดน่าน มองว่าวิสัยทัศน์ในการกำหนดทิศทางเพื่อขับเคลื่อนงานในปีหน้านั้น ควรให้พลังเยาวชนน่านตระหนักรู้สถานการณ์ปัญหา ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมเป็นกลไกในการทำงานพัฒนาเมืองน่าน และเกิดเป็นพื้นที่ต้นแบบ ที่สามารถถ่ายทอดชุดความรู้ให้กับพื้นที่อื่นได้
ในฝั่งของทางศูนย์ประสานงานการวิจัยเพื่อท้องถิ่นจังหวัดศรีสะเกษ ผู้ดำเนินโครงการพัฒนาเยาวชนพลเมืองดีศรีสะเกษ ได้นิยามวิสัยเพื่อขับเคลื่อนงานต่อว่า พลังเครือข่ายเยาวชนเป็นพลังแห่งการตื่นรู้ ที่ขับเคลื่อนการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นบ้านเกิด บนฐานความรู้ภูมิปัญญา จากการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย จ.ศรีสะเกษ
ส่วนของสงขลาฟอรั่ม ผู้ดำเนินโครงการพลังพลเมืองเยาวชน ได้แจงว่า โครงการพลังพลเมืองเยาวชนสงขลาเป็นกระบวนการสร้างความร่วมมือในการสร้าง "พลเมืองเยาวชน" ให้รู้สิทธิ หน้าที่ สิทธิชุมชน มีทักษะชีวิตในการอยู่ร่วมกัน โดยใช้พื้นที่เรียนรู้จากสถานการณ์จริงในโลกยุคใหม่
เพื่อความต่อเนื่องในการค้นหาคำตอบการทำงานในปีหน้า ทั้งหมดไม่รีรอจึงดำเนินการต่อในSectionของ EE 2 ประเมินความสำเร็จตาม KRA/KPI (vision เดิมที่สำเร็จมีอะไรบ้าง)
มีวัตถุประสงค์เพื่อ
- เพื่อให้ผลลัพธ์ความสำเร็จ การทำงานในแต่ละด้านอย่าง ชัดเจนบนฐานข้อมูลเชิงประจักษ์
- เพื่อให้เห็นจุดแข็ง จุดอ่อนของการทำงาน
- ได้เห็นแนวทางในการพัฒนา งานระยะต่อไป
กระบวนการนี้ได้ให้ผู้เข้าร่วม แต่ละองค์กรร่วม ประเมินผลลัพธ์ตาม KRA แต่ละตัว โดยแบ่งกลุ่มย่อยแต่ละจังหวัด โดยมีขั้นตอน (1) ให้โจทย์ทบทวน ผลลัพธ์ทีละ KRA โดยให้ ผู้เข้าร่วมคิดว่า ในมุมมอง ของตัวเอง จากการดำเนินงาน 2 ปี และ KRA แต่ละตัวได้ผลมากน้อย เพียงใด (1-10 คะแนน) เพราะอะไร และมุ่งเน้นการพูดคุยและวิเคราะห์ผลลัพธ์จาก มุมมองความเห็นที่แตกต่างกัน (2) สรุปค่าเฉลี่ย KRA แต่ละด้าน และจบด้วยการ (3) ทำผังใยแมงมุม
ต่อจากวันแรก สู่....
วันที่ 2
โดยเริ่มจาก การแลกเปลี่ยนผลประเมินระหว่าง 4 จังหวัด
กระบวนการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ
- ต้องการให้แต่ละพื้นที่ได้เรียนรู้ และแลกเปลี่ยน ผลลัพธ์ความสำเร็จ ปัจจัย เงื่อนไขความสำเร็จของงานแต่ละจังหวัด
- เห็นช่องทางในการพัฒนางานของตนเอง
- ได้เห็นแนวทางใหม่ไปปรับ ใช้ในการพัฒนางานของตนเอง
ต่างได้นำผลลัพธ์จากวิเคราะห์มานำเสนอข้ามกลุ่ม รวมถึงการเชื่อมโยงประเด็นร่วมกับกลุ่ม(ที่ทำงานและผู้เกี่ยวข้อง)ในจังหวัด เพื่อการขับเคลื่อนงานได้อย่างยั่งยืน
เมื่อภาคีทั้ง 4 พื้นที่ (สงขลา , ภาคตะวันตก,ศรีสะเกษ , น่าน)ได้วิเคราะห์ ทบทวน Vision , KRA ,KPI สรุปและวิเคราะห์เพื่อก้าวไปสู่การพัฒนางาน ปีที่ 3 กันเรียบร้
สงขลาฟอรั่ม - "ในปีที่ 3 เราต้องการยกระดับการพัฒนาโคช ให้สู่การเป็นครูพลเมือง"
ศูนย์ประสานงานการวิจัยเพื่อท้องถิ่นจังหวัดศรีสะเกษ - "การเรียนรู้โซนพื้นที ทั้งระดับโซนและระดับจังหวัด ใช้ประเด็นร่วม มีความรู้เป็นรูปธรรม ดึงหน่วยงานในพื้นที่หนุนเสริมงานเยาวชน"
มูลนิธิส่งเสริมการเรียนรู้ชุมชนวัดโป่งคำ - "เกิดกลไกการขับเคลื่อนเยาวชน สร้างเครือข่ายเด็กและเยาวชนใน จ.น่าน เพื่อสานต่อประเด็นเยาวชนสู่
ศูนย์ประสานงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นจังหวัดสมุทรสงคราม - "แนวคิด การทำงานของกลไก เพื่อให้เกิดการทำงานแบบมีส่
<<แลกเปลี่ยนผลประเมิน 4 จังหวัด>>
<<แลกเปลี่ยนผลประเมิน 4 จังหวัด>>
เมื่อการนำเสนองานทั้ง 4 พื้นที่ได้จบลง และให้เวทีครั้งนี้มีความเข้มข้นขึ้น จึงได้มีการเพิ่มเติมเสริมพลังกันต่อ ใน Section
ครุ่นคิดเพื่อเดินต่อ และแลกเปลี่ยนร่วมกัน - Section นี้ เป็นการมองหาโอกาสในการเชื่อมโยงงานโครงการกับสถานการณ์ หรือเครือข่ายในจังหวัด รวมทั้งการมองเห็นประเด็นที่จะยกระดับ การทำงานในปี 2560 โดย คุณปิยาภรณ์ มัณฑะจิตร ผู้จัดการมูลนิธิสยามกัมมาจล กล่าวว่า "โจทย์ท้าทาย (Challenge) ใน 4 พื้นที่ เพื่อพัฒนาโครงการในปีต่อไป ประเด็นแรก-เราต้องเชื่อมโยงงานที่ทำกับโจทย์ในพื้นที่ว่าจะเชื่อมโยงในมุมมองแบบไหน จะเป็นเชิงประเด็นที่มองเห็นการเคลื่อนงาน และเป้าหมายหรือไม่ ซึ่งเมื่อทำแล้วผลที่ได้จะต้องทำให้จังหวัดของเรามีความแข็งแรงขึ้นด้วย...
ประเด็นที่สอง - ความยั่งยืนของโครงการ อยากให้เราทุกคนมองภาพเลยกว่าความเป็นโครงการ แต่เป็นสิ่งที่ต้องคงอยู่ในบ้านเมือง หรือจังหวัดของเรา คำถามที่ตามมาคือ ทำอย่างไร ให้สิ่งที่เราทำจะเชื่อมโยงให้กลุ่มต่างๆ เข้ามาสัมพันธ์กับเราได้ ให้เขามาร่วมทำ ร่วมรับผิดชอบ มารับรู้ เข้าใจและสนับสนุน มาร่วมเป็นทีมเดียวกันและนำความรู้ความสามารถมาทำตามศักยภาพของแต่ละคน ประเด็นสุดท้าย - การพัฒนาเยาวชนให้ครบลูป คือ สนับสนุนเยาวชนให้มีการเรียนรู้
ตนเอง ชุมชน เป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง รวมทั้งมีความศักยภาพในการสื่อสารกับผู้อื่นได้ อย่างเข้าใจ "
จากนั้นต่อด้วย กระบวนการ...
EE 3 Revise KRA/KPI และกำหนด KRA/KPI และ ACT ที่ท้าทาย
กระบวนการนี้มีวัตถุประสงค์
- เพื่อกำหนดผลลัพธ์ที่ท้าทาย เพื่อยกระดับการทำงานในปี ถัดไป พร้อมนิยามตัวชี้วัด และแผนกิจกรรมที่ชัดเจน
- ได้ยุทธศาสตร์ในการทำงาน ปีที่ 3
- ได้แผนการทำงานในปีที่ 3 (Timeline)
<< วางแผนงานในปีที่ 3 >>
ก่อนเสร็จสิ้นการประชุม ภาคีทั้ง 4 จังหวัดได้ร่วมสะท้อนการเรียรู้ หรือ AAR (After Action Review) จากเวทีการประชุมประเมินแบบเสร
> จูนความเข้าใจทีม เกิดความเข้าใจร่วมในการทำงาน
> มั่นใจว่าตนจะสามารถไปได้ถึงความท้าทายที่วางไว้
> เป็นการเริ่มต้น และเตรียมพร้อมการทำงานที่ดี รวมทั้งเห็นแผนการทำงานชัดเจน
> ได้เติม-สร้างพลังใจ กับความท้าทาย ทำให้อยากทำต่อ
> ทบทวนจุดอ่อน จุดแข็งของทีม - ตนเอง มองจุดแข็งเพื่อน แก้จุดอ่อนตนเอง และพัฒนาตนเอง
> ทบทวนงานทำให้เห็นว่างานตนมีคุณค่า และตื่นเต้นกับการทำงาน
> เรียนรู้ มองออกนอกโครงการ มองไปข้างหน้า 10-20 ปี ในการพัฒนางาน และได้แนว
คิดใหม่ๆ ในการพัฒนางาน
> ได้ไอเดีย"ปิ๊งแว่บ!!" เยอะมาก ในสิ่งที่จะต้อง ไปทำต่อให้ได้ดีขึ้น
> ได้เรียนรู้ การยกระดับงาน - การเชื่อมงานภายนอก
> ฯลฯ
** (นี่เป็นเพียงบางส่วนที่ร่วมสะท้อนการเรียนรู้)
เพราะ...ทุกคน คือ คนทำงาน "พัฒนาเยาวชน พัฒนากำลังคนของชาติ" ดังนั้น ...
การประชุมเชิงปฏิบัติการประเมินผลเสริมพลัง โครงการพัฒนาองค์กรระดับจังหวัดเพื่อสร้างพลเมืองเพื่อประเทศไทยที่น่าอยู่ ในครั้งนี้ เรียกได้ว่า...ได้ทั้งทบทวนการทำงาน มองเห็นความสำเร็จ ข้อควรปรับปรุง และยังช่วยจุดประกายความคิด และเติมพลังใจคนทำงานก่อนที่จะกลับไปพัฒนางานของตนเองกันต่อในปีถัดไป แล้วพบกันใหม่ในปีที่ 3 เร็วๆนี้...กับ "งานพัฒนาเยาวชน งานพัฒนากำลังคนของชาติ"
สำหรับผู้เข้าร่วมอบรมครั้งนี้ ประกอบด้วย
1. สงขลาฟอรั่ม ผู้ดำเนินโครงการพลังพลเมืองเยาวชน ได้แก่
พรรณิภา โสตถิพันธุ์
นูรอามีนี สาและ
อาอีเซาะ ดือเระ
กมลา รัตนอุบล
กรกช มณีสว่าง
มนต์กานต์ เพชรฤทธิ์
2 .มูลนิธิส่งเสริมการเรียนรู้ชุมชนวัดโป่งคำ ผู้ดำเนินโครงการเสริมสร้างศักยภาพเครือข่ายเยาวชนจังหวัดน่าน ได้แก่
อภิสิทธิ์ ลัมยศ
วรการณ์ จันอ้น
สุทธิรา อุดใจ
ฐิติรัตน์ สุทธเขต
ดวงพร ยังรักษ์
3.
ศูนย์ประสานงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นจังหวัดสมุทรสงคราม
(องค์กรสาธารณประโยชน์)
ผู้ดำเนินโครงการพลังเด็กและเยาวชนเพื่อการเรียนรู้ภูมิสังคมภาคตะวันตก
ได้แก่
ชิษนุวัฒน์ มณีศรีขำ
พวงทอง เม้งเกร็ด
คำรณ นิ่มอนงค์
อรรถชัย ณ บางช้าง
สราวุฒิ ปิ่นแก้ว
สถาพร โพธิชัยศิริ
4.ศูนย์ประสานงานการวิจัยเพื่อท้องถิ่นจังหวัดศรีสะเกษ ผู้ดำเนินโครงการพัฒนาเยาวชนพลเมืองดีศรีสะเกษ ได้แก่
รุ่งวิชิต คำงาม
ประมวล ดวงนิล
เบ็ญจมาภรณ์ แดนอินทร์
ปราณี ระงับภัย
เอกณรงค์ บุญทัน
เพ็ญศรี ชิตบุตร
