บทสัมภาษณ์เยาวชนเด่น โครงการฟื้นฟูระบบนิเวศของกุ้งเคย ตำบลขอนคลาน อำเภอทุ่งหว้า จังหวัดสตูล
เยาวชนเด่น
ชื่อ - นามสกุล ธีรภัทร นิมิสวิง ชื่อเล่น บิ๊กเอ็ม
การศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนท่าศิลาบำรุงราษฎร์
ถาม : เล่าถึงตัวเองให้ฟังหน่อย ว่าตัวเองเป็นคนนิสัยอย่างไร
ตอบ : เป็นคนเก่งครับ
ถาม : เป็นคนเก่งแล้วก็เท่เหรอ อันนี้คิดเองหรือว่าเคยมีใครพูดกับเราไหม
ตอบ : คิดเองครับ
ถาม : เวลามองตัวเองหน้ากระจกตอนเช้ารู้สึกอย่างไรบ้าง
ตอบ : ตื่นเช้าไม่ได้ ตื่นเที่ยงครับ
ถาม : ตอนเที่ยงก็ได้
ตอบ : คนนี้เท่ดีครับ
ถาม : แล้วมีความสามารถพิเศษโดดเด่นอะไร ที่เรากอยากโม้ไหม
ตอบ : เขียนเพลงเก่งครับ
ถาม : เขียนเพลงเก่ง เขียนเพลงแนวไหน
ตอบ : แร็บเปอร์ครับ
ถาม : แร็บเปอร์เลยเหรอ มีไอดอลไหม
ตอบ : ไอดอลแนวแร็ปเปอร์เช่น ยังโอม ,ฟักกลิ้ง ฮีโร่
ถาม : แล้วชอบใครมากที่สุด
ตอบ : ฟักกลิ้ง ฮีโร่ครับ
ถาม : ชอบเพลงอะไรมากที่สุดลองแร็ปให้ฟังหน่อยสิ
ตอบ : เขินครับ
ถาม : อะไรเมื่อกี้ยังบอกว่าไม่ตื่นเต้น ตอนนี้เขินแล้วเหรอ
ตอบ : เขินแล้วตอนนี้
ถาม : ตอนนี้อยู่ที่ไหน
ตอบ : อยู่บ้านเพื่อนครับ
ถาม : ปกติก็มารวมตัวกันที่นี่เหรอ
ตอบ : มาไม่กี่คนครับ มาเล่นกัน
ถาม : แล้วเวลาทำโครงการปกติไปเจอกันที่ไหน
ตอบ : มาเจอกันที่นี่แหละครับ
ถาม : แล้วที่บอกว่ามาไม่กี่คน นี่มากี่คน
ตอบ : มาประจำประมาณ 3-4 คน เวลามาทำโครงการมาทั้งหมดครับ
ถาม : ทั้งหมดมากี่คนคะ
ตอบ : 16 คน น่าจะครับ
ถาม : 16 โดยประมาณ อยู่โรงเรียนเดียวกันหมดเลยไหม
ตอบ : ครับ
ถาม : แล้วเรามารู้จักโครงการนี้ได้อย่างไร
ตอบ : รู้จักอยู่แล้วครับ แล้วก็มีคนในพื้นที่ครับ
ถาม : คือหมายถึงบิ๊กเอ็มเองเคยเห็นใครทำโครงการนี้อยู่เหรอ
ตอบ : ครับ
ถาม : ก่อนหน้าที่เราจะมาทำโครงการนี้ เป็นปีแรกหรือเปล่า
ตอบ : ครับ
ถาม : แล้วก่อนหน้า นี้เคยเห็นใครทำโครงการหรือว่าอย่างไรทำไมรู้จักโครงการ Active citizen
ตอบ : พี่เลี้ยงชวน
ถาม : พี่เลี้ยงพื้นที่เราคือใครนะ
ตอบ : นี่ครับ เจ้าของโทรศัพท์นั่งจิ้มเครื่องคิดเลขอยู่ครับ
ถาม : แล้วจำได้ไหมว่าพี่เขาชวนเรามาอย่างไร เราถึงมาทำโครงการ
ตอบ : เขาไปที่บ้านและบอกแม่ครับ แล้วก็แม่ให้ไปครับ
ถาม : ตอนนั้นเราอยู่ด้วยไหม ตอนพี่เขาไปชวน พี่เลี้ยงเราชื่ออะไรนะ
ตอบ : ชื่อ ก๊ะหวอ ครับ
ถาม : ตอนก๊ะไปคุยกับแม่ เราอยู่ที่ไหนเหรอ
ตอบ : อยู่บ้านคนเดียวครับ
ถาม : แล้วเราอยู่บ้านรู้ไหมว่าเขาพูดอะไรกัน
ตอบ : รู้มาก่อนแล้วครับ แล้วเขามาบอกแม่อีกที เพื่อขออนุญาตแม่ครับ
ถาม : ที่บอกว่ารู้มาก่อนแล้ว รู้ว่ามาทำอะไรอย่างไร
ตอบ : รู้ว่าต้องมาทำโครงการที่ตัวเองสนใจ บังเชษฐ์มาครับ มาประชุมแล้วบังเชษฐ์ก็เชิญชวนไปเข้าค่ายครับ
ถาม : ก็คือบังเชษฐ์มาคุยให้ฟัง แล้วก็สนใจ ตัวเราเองสนใจจริงๆ ไหมหรือว่าโดนบังคับให้มาทำ
ตอบ : สนใจเองด้วยครับ
ถาม : แล้วจุดไหนที่บังเชษฐ์พูดแล้วทำเราสนใจ
ตอบ : ไม่รู้ครับ จำไม่ได้
ถาม : แล้วถ้าปกติไม่ได้ทำโครงการเราจะใช้เวลาช่วงว่างๆ ทำอะไร
ตอบ : กินนอนเล่นครับ
ถาม : กินนอน เล่น ตามภาษาคนเท่แบบนี้
ตอบ : ใช่ครับ
ถาม : แล้วพอเราตัดสินใจมาทำโครงการมันจะไม่ได้กินนอนเล่นนะ แล้วทำไมถึงมาทำล่ะ ลองนึกให้พี่หน่อยสิ
ตอบ : ได้เจอเพื่อนใหม่ครับ มันสนุกดีครับ
ถาม : ก่อนหน้านี้เคยทำงานชุมชนเป็นงานอาสาอะไรแบบนี้มาก่อนไหม
ตอบ : ไม่ครับ
ถาม : แต่รู้จักงานอาสาช่วยชุมชนใช่ไหม
ตอบ : ครับ ทำเพื่อส่วนรวมครับ
ถาม : เราก็ไม่เคยอาสาไปทำ แต่ครั้งนี้เราอาสานะ
ตอบ : ครับ
ถาม : จริง ๆ เราตามเพื่อนหรือว่าเราอยากทำเอง
ตอบ : อยากทำเองมากกว่าแล้วก็ตามเพื่อนด้วย
ถาม : บิ๊กเอ็มบอกว่าตอนฟังบังเชษฐ์ เขาก็บอกอยู่ว่าให้ทำโครงการที่เราอยากทำ แล้วตอนนั้นเราคิดไหมว่าอยากทำอะไร
ตอบ : ไม่ครับ ตอนแรกไม่คิด พี่เลี้ยงบอกว่าถ้าสนใจก็ทำครับ
ถาม :เล่าพี่ฟังหน่อยสิว่าเราได้โจทย์โครงการมาได้อย่างไร ทำไมถึงอยากทำโครงการพื้นฟูระบบนิเวศกุ้งเคย
ตอบ : เมื่อก่อน “เคย” มีเยอะ พอหลังจากนั้นมันก็หายไป จึงอยากให้มันกลับมามีมากอีกครั้งครับ ในกลุ่มเรามานึกดูกันว่าในชุมชนมีอะไรบ้าง หรืออะไรที่เคยมีก็อยากให้มันกลับมาอีก
ถาม : แล้วตัวเรารู้ได้อย่างไรว่าเมื่อก่อนมันมีเยอะ แล้วเดียวนี้มันมีน้อยเพราะตอนนี้เราก็ยังอายุน้อยอยู่เลย
ตอบ : คนแก่ในชุมชนเขาบอกครับว่าสมัยนี้มันหายาก
ถาม : อันนั้นคือโจทย์ที่ตั้งกัน สภาพชุมชนเราตอนนี้พี่ไม่เคยไปเลยคือขอนคลานใช่ไหม
ตอบ : ครับ
ถาม : ขอนคลานมีจุดเด่นอย่างไรเหรอ
ตอบ : เป็นแหล่งท่องเที่ยวและมีลานแดง เป็นหาด บริเวณนั้นถ่ายภาพสวยครับ
ถาม : หาดสวย คนในชุมชนเขาทำอาชีพอะไรเป็นหลัก
ตอบ : ประมงครับ
ถาม : แล้วครอบครัวเราทำประมงด้วยไหม
ตอบ : ทำครับ
ถาม : งั้นตัวเราเอง ถ้าพูดถึง ทักษะทางด้านประมงเราทำเป็นไหม
ตอบ : ไม่ค่อยเป็นครับ แต่เพื่อนทำเป็น
ถาม : งั้นเวลาที่บ้านเราไปทำประมงเราได้ช่วยไหม
ตอบ : ไม่ค่อยครับ
ถาม : ทำไม ไม่ช่วย
ตอบ : ขี้เกียจครับ
ถาม : ได้โจทย์โครงการแล้วทำอะไรกันต่อ
ตอบ : เริ่มหาข้อมูล
ถาม : พวกเราตั้งใจศึกษา ข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องอะไรบ้าง การเก็บข้อมูลเรื่องอะไรบ้างคะ
ตอบ : ที่อยู่ของเคย เคยอาศัยอยู่บริเวณไหน พบมาช่วงไหนของปี
ถาม : แล้วหาข้อมูลจากที่ไหนกัน
ตอบ : หาจาก Google และก็ผู้รู้ครับ คนที่รู้ในชุมชน คนที่เคยทำอาชีพครับ
ถาม : ก็คือหาใน Google ก่อน อย่างนี้เหรอ
ตอบ : เราหาเป็น 2 กลุ่มครับ ไปหาในอินเตอร์เน็ต แล้วลงพื้นที่ไปถามผู้รู้ด้วย
ถาม : เรารู้ได้อย่างไรที่เราต้องทำแบบนี้
ตอบ : ถ้าทำแบบกลุ่มมันก็จะช้าครับ หาอินเทอร์เน็ตมันน่าจะเร็วกว่าครับ
ถาม : ใน 16 คนที่มีกันอยู่นี่ใช่ไหม
ตอบ : ครับ แบ่งเป็นผู้หญิงผู้ชายครับ
ถาม : แบ่งเป็นผู้หญิงและผู้ชาย ทำไมถึงใช้วิธีการนี้ล่ะ
ตอบ : เพราะผู้หญิงอาจจะว่าง ผู้หญิงอยู่บ้านหาในอินเตอร์เน็ต ง่ายกว่าไม่ต้องออกนอกพื้นที่
ถาม : ตัวบิ๊กเอ็มรับหน้าที่ทำอะไร
ตอบ : ลงพื้นที่ไปหาผู้รู้ครับ
ถาม : เราต้องลงไปเตรียมคำถามอะไรก่อนไหม
ตอบ : ไม่ได้เตรียมครับ ไปถึงก็ถามเลย
ถาม : แล้วผู้รู้เรารู้จักกันก่อนแล้วเหรอ
ตอบ : รู้จักเป็นบางคนครับ รู้จักที่ได้ทำโครงการนี้ครับ
ถาม : ไปคุย 2 คนเหรอ
ตอบ : ไปผู้ชายทั้งหมดครับ
ถาม : เราไปสัมภาษณ์ผู้รู้กี่คน
ตอบ : 2 คนครับ ผู้หญิง 1 คน แล้วก็ผู้ชายอีกคนครับ
ถาม : จำชื่อเขาได้ไหม สรุป
ตอบ : ชื่อสมชัย ส่วนผู้หญิงจำไม่ได้ครับ
ถาม : เป็นรุ่นไหนอายุสักเท่าไหร่
ตอบ : 60 ขึ้นได้ครับ
ถาม : ก็อายุเยอะแล้วนะ คนไหนที่เรารู้จักมาก่อนแล้ว
ตอบ : ผู้ชายเขาเป็นตาของเพื่อนครับ
ถาม : บอกพี่ได้ไหมว่าไปถามแล้วได้ความรู้อะไรมาบ้าง
ตอบ : เคยอาศัยยู่บริเวณน้ำนิ่ง น้ำใส น้ำเยอะๆ อยู่ริมตลิ่ง
ถาม : อยู่ริมตลิ่ง ส่วนไหนของหมู่บ้านรู้เปล่า
ตอบ : มีสองส่วน คือ ซอยคลองถั่ว กับ หอเรน
ถาม : มี 2 ที่ที่มีเยอะนี้เหรอ
ตอบ : น่าจะมีอีกครับ แต่ผมไป 2 ที่ครับ
ถาม : แล้วเรารู้เหตุผลไหมว่า 2 ที่นี้ทำไมมันถึงมีกุ้งเคยอยู่เยอะ
ตอบ : น้ำใส น้ำนิ่งดีครับ เคยมีลักษณะเป็นตัวเล็กๆ ถ้าน้ำไม่นิ่ง มันจะแตกกลุ่ม เพราะปกติมันจะอยู่กันเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ครับ
ถาม : ทบทวนวงจรชีวตของเคยให้พี่ฟังหน่อยสิว่า มีชีวิตอยู่กี่วันกี่เดือน
ตอบ : 7 เดือน ตัวยาวประมาณเซ็นครึ่ง หรือยาวสูงสุด 2 เซ็นครึ่งครับ
ถาม : ก็ไม่ยาวเยอะ แล้วเราจะต้องจับช่วงประมาณไหน
ตอบ : ตัวเกือบยาวสุดมั้งครับ ก็ปกติเขาก็จับกันตอนมันอยู่กันเป็นกลุ่มครับ ใช่เครื่องจับครับ
ถาม : พวกเราแบ่งกลุ่มผู้หญิงหาข้อมูลทางเน็ต ผู้ชายไปสัมภาษณ์ผู้รู้
ตอบ : ครับ
ถาม : แล้วอย่างไรต่อ ได้เอาข้อมูลมาเปรียบเทียบกันไหม
ตอบ :นำข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตและจากการสัมภาษณ์มารวบรวมเข้าด้วยกัน แล้วก็มาลงมือทำอุปกรณ์การจับเคย เราได้สอบถามผู้รู้ด้วยว่าใช้อุปกรณ์อะไรบ้างในการจับ และให้เขาสอนวิธีการทำอุปกรณ์
ถาม : อุปกรณ์จับ ใช้อะไรบ้าง
ตอบ : ใช้ไม้กับอวนครับ เอาไม้มาไขว้กัน แล้วมีอวนปิดเอาไว้ ดุน (ไถ) ไปเรื่อยๆ แล้วก็ยกขึ้น ถ้าจับถูกตำแหน่งก็จะมีเคยอยู่ด้านใน
ถาม : มีอีกไหม
ตอบ : แล้วก็ทำ แล้วอันสุดท้าย “ทำซาง” ครับ
ถาม : ทำอะไรนะ ทำซาง
ตอบ : ครับ
ถาม : มันคืออะไรพี่ไม่ค่อยรู้จัก
ตอบ : ซาง เป็นที่อยู่ของกุ้งเคย และสัตว์น้ำตัวเล็กๆ มีลักษณะเป็นพุ่ม ทำแล้วนำไปหย่อนไว้ที่หอเรนครับ
ถาม : ที่เราบอกว่าทำซางเป็นที่อยู่ของกุ้ง แล้วอย่างไรต่อ
ตอบ : อันนั้นคือขั้นตอนสุดท้ายแล้วครับ
ถาม : มีทำอย่างอื่นอีกไหมระหว่างนี้ที่ยังไม่ได้บอกพี่
ตอบ : ไม่มีแล้วครับ
ถาม : ที่ทำทุกอย่างนี้อยู่ในแผนที่วางไว้ ตั้งแต่แรกไหมหรือว่าอย่างไร
ตอบ : ใช่ครับ อยู่ในแผนตั้งแต่แรกเลยครับ
ถาม : แผนของเราคือ หาข้อมูล ทั้งจากอินเทอร์เน็ต แล้วก็สัมภาษณ์ผู้รู้ 2 คน นำข้อมูลมาเทียบเคียงกัน ทดลองทำอุปกรณ์ (ทำซาง) ถูกต้องไหม
ตอบ : ใช่ครับ
ถาม : แล้วมันได้ข้อสรุปมาว่าข้อมูลในเน็ตกับผู้รู้พูดสอดคล้องกันไหม
ตอบ : ก็สอดคล้องครับ
ถาม : มีตรงไหนที่ไม่เหมือนกันบ้างไหม
ตอบ : ไม่มีครับ
ถาม : ในขั้นตอนนี้บิ๊กเอ็มทำหน้าที่อะไร หลังเก็บข้อมูลมาแล้ว ตอนที่เอาข้อมูลมารวมกัน เราได้ช่วยอะไรไหม
ตอบ : พอทำข้อมูลเสร็จ พอลงมือทำก็ช่วยกันทำครับ
ถาม : เราเรียนรู้การทำอุปกรณ์จากผู้รู้คนไหน
ตอบ : จากผู้รู้ชื่อคุณสมชัยครับ
ถาม : ทำไมพวกเราถึงต้องไปรู้ ทำอุปกรณ์ด้วยหรือว่ามันจำเป็นเหรอ
ตอบ : ถ้าไม่เรียนรู้ก็ทำไม่เป็นครับ
ถาม : แล้วมันจะส่งผลอะไรต่อโครงการของเรา ถ้าเราทำเครื่องมือเป็น
ตอบ : ทำให้กุ้งเคยมันมีที่อยู่ครับ
ถาม : ยากไหม
ตอบ : ไม่ยากครับ ไม่ง่ายเท่าไหร่
ถาม : ถ้าตอนนี้ทำเป็นแล้ว ถึงขั้นสอนคนอื่นได้ไหม
ตอบ : สอนได้ครับ
ถาม : แล้วระหว่างที่เราได้ทำ เรามีความรู้สึกอย่างไรบ้างไหมกับสิ่งที่เราได้เรียนรู้
ตอบ : ผมมั่นใจแต่แรกว่าผมทำได้ แต่พอทำได้จริงๆ ก็ภูมิใจดีครับ ที่เราได้เรียนรู้และลงมือทำด้วยตัวเอง ตอนนี้ทำเป็นและสอนคนอื่นได้
ถาม : ปกติแล้วมีความที่มั่นใจในตัวเองสูงไหม
ตอบ : มากครับ
ถาม : เคยมีอะไรที่ทำไม่ได้บ้างไหม
ตอบ : ไม่รู้เหมือนกันครับ
ถาม : เรื่องตัวเองไม่รู้ได้อย่างไร
ตอบ : น่าจะทำได้หมดครับ
ถาม : แล้วในโครงการนี้มีขั้นตอนไหนที่รู้สึกยากหรือว่าต้องใช้ความพยายามเยอะ
ตอบ : เรื่องเพื่อนครับ รวมกันยากอยู่ครับ บางคนมาไม่พร้อม ก็ต้องบอกให้เพื่อนมาพร้อมกันครับ
ถาม : แล้วตัวเรามาสายไหม
ตอบ : ไม่ครับ ไม่ค่อยเล่นเกมครับ
ถาม : ทำไม ไม่ชอบเหรอ
ตอบ : เบื่อเร็วครับ เล่นแป๊บเดียวก็เบื่อครับ
ถาม : งั้นชอบทำอะไรไม่เบื่อ
ตอบ : นั่งคุยกับเพื่อนครับไม่เบื่อ
ถาม : ชอบเจอตัวกันมากกว่าที่จะไปเล่นเกมใช่ไหม
ตอบ : ครับ
ถาม : อะไรสนุกที่สุดในโครงการนี้ที่ทำมา
ตอบ : ได้เจอเพื่อน ได้เจอเพื่อนใหม่ด้วย
ถาม : แต่ว่าเราทำโครงการนี้เราต้องไปทำงานกับผู้ใหญ่ด้วย รู้สึกอย่างไรบ้าง
ตอบ : ตื่นเต้นดีครับ ได้ร่วมงานกับผู้ใหญ่ รู้สึกเหมือนตัวเองเป็นผู้ใหญ่
ถาม : มันดีหรือไม่ดีที่รู้สึกว่าตัวเองเป็นผู้ใหญ่
ตอบ : ก็ดีครับได้ฝึกตัวเองไปด้วยครับ
ถาม : ก็เรายังเด็กอยู่ ต้องมาฝึกความเป็นผู้ใหญ่ด้วยมันยังไม่ถึงเวลาเปล่า
ตอบ : ก็ดีครับ ได้เก่งก่อนเวลา
ถาม : แล้วเวลาที่เราต้องทำงานกับผู้ใหญ่ มีปัญหาอะไรไหม ที่กวนใจเราเพราะว่าคนละวัยกับเรา
ตอบ : สำหรับผมว่าไม่มีนะครับ ผมสบายๆ ความคิดของผมก็เหมือนผู้ใหญ่อยู่แล้ว เขาบอกให้ทำอะไร ถ้าผมทำได้ผมก็ทำครับ ถ้าทำไม่ได้ก็พยายาม
ถาม : ผู้ใหญ่ชอบสั่ง เราไม่รำคาญเหรอ
ตอบ : ไม่ครับ โครงการของพวกเราให้เด็กคิดกันเป็นหลักก่อนครับ แล้วผู้ใหญ่ก็ให้คำแนะนำ ให้คำปรึกษา
เพื่อให้เด็กใช้ความคิดของตัวเองครับ ถ้าเด็กไม่เข้าใจตรงไหน ก็ให้ถาม ไม่เครียดครับ ไม่ต้องทำตามเขา ไม่ต้องคาดหวังมาก ก็ไม่มีความคาดหวังเยอะ
ถาม : ส่วนใหญ่เราต้องไปปรึกษาพี่เลี้ยงกันบ้างไหม
ตอบ : ไม่ค่อยปรึกษาอะไร งานผมไม่ได้ยาก แบบนำเสนอโครงงานอะไรแบบนี้ ว่าจะเสนออย่างไรดี
ถาม : ก็คือพวกเราทำอุปกรณ์กันเสร็จแล้ว พวกเราต้องไปจับกุ้งกันด้วยไหม
ตอบ : ครับ ไปลงเรือจับกุ้ง วางซาง
ถาม : อันนี้เราต้องประสานใครลงเรือไปกับใคร
ตอบ : ชวนคนในหมู่บ้านไปครับ บางทีก็ไปเองเลยเพราะลงเองได้ ไม่ยากครับ
ถาม : ก็เอาอุปกรณ์ที่ทำเองนี้ไปเหรอ
ตอบ : ครับ
ถาม : สมมุติวันนี้เราจะนัดกันไปจับกุ้งเคย เราต้องทำอย่างไรเตรียมอุปกรณ์อย่างไร ไปกันอย่างไร
ตอบ : นัดเจอเพื่อนแล้วก็ไปทางเรือให้พี่เลี้ยงหาเรือให้ครับ แล้วก็หาอุปกรณ์กันไป ไปหาตามพื้นที่
ถาม : มันมีเทคนิควิธีการจับไหม
ตอบ : มันลงไปแล้วก็ดุนเรื่อยๆครับ แล้วก็ยกขึ้นมาว่ามันได้รึยังครับ
ถาม : มันต้องมีบ้างแหละ เทคนิคในการจับง่ายๆ มีไหม
ตอบ : ดูน้ำที่มันนิ่งๆครับ น้ำไม่แรง
ถาม : ไปจับกันกี่ครั้ง
ตอบ : ไป 2-3 ครั้งได้ครับ แล้วก็พายุเข้าครับ
ถาม : จับกุ้งเคยมาแล้วเอาไปทำอะไรต่อ
ตอบ : เอาไปกินก็ได้ เอาไปทำกะปิก็ได้ครับ แบ่งขาย
ถาม : เราแบ่งกันอย่างไร กุ้งที่จับมาได้
ตอบ : บางวันผมก็จับไม่ได้ครับ พายุเข้าครับ จับได้นิดเดียวครับ
ถาม : แล้วหลังจากที่เราไปจับแล้ว เรามีทำกิจกรรมอย่างอื่นอีกไหม
ตอบ : เราต้องไปนำเสนอโครงการที่ชมรมครับ ว่าเราทำอะไรไปแล้วบ้าง
ถาม : แล้วในชุมชน เราได้มีแนะนำไหม
ตอบ : ก็มีบ้าง เพื่อนที่ยังไม่ได้เข้าโครงการ เราก็เล่าให้ฟังว่าเราทำอะไร
ถาม : เราได้จัดเวที เป็นทางการในชุมชนไหม
ตอบ : ตอนนั้นผมกำลังจะจัดค่ายนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องนี้ครับ ทำกันเอง แต่มีเหตุการณ์โควิด-19 มาก่อนเลยไม่ได้ทำ
ถาม : หน้าที่หลักจริงๆ ของบิ๊กเอ็ม
ตอบ : เป็นตัวหลักในการนำเสนอโครงการ เป็นประธานกลุ่ม
ถาม : เพื่อนเลือกหรือเราอาสามาทำหน้าที่
ตอบ : เลือกครับ
ถาม : แล้วเราคิดว่าอย่างไรเพื่อนทำไมถึงเลือกเรา ตอนนั้นมีคนเข้าชิงด้วยกี่คน
ตอบ : ไม่มีใครกล้าสักคนครับ
ถาม : แล้วทำไมเพื่อนถึงเลือกเราเข้ามาเป็นประธานคิดว่าเพราะอะไร
ตอบ : กล้าดีครับ ไม่กลัว
ถาม : ไม่กลัวในที่นี่คือไม่กลัวอะไร
ตอบ : กล้านำคนอื่น ไม่กลัวโดนด่า ถ้าเกิดทำพลาด
ถาม : แล้วความกล้าแบบนี้ที่เป็นมาอยู่แล้ว มันได้มาอย่างไรทำไมเราถึงเป็นคนกล้า ไม่กลัวความผิดพลาด
ตอบ : ไม่รู้เหมือนกัน ถ้าเกิดผมไม่กล้าไม่ทำตัวเด่น อยู่เงียบก็ไม่มีคนจำได้ แต่ถ้าทำตัวเด่นคนก็จะจำได้ครับ
ถาม : อันนี้ใครบอกมา
ตอบ : ความรู้สึกของตัวเองต้องทำให้คนจำครับ
ถาม : แล้วเราอยากให้เค้าจำเราได้ทางไหน ในทางที่ไม่ดีหรือว่าดีนะ
ตอบ : ไม่เลือกดีกว่าครับ ขอแค่คนจำครับ
ถาม : ถ้าให้เลือกได้ ก็ได้หมดเหรอ
ตอบ : ถ้าเลือกได้คงเลือกให้คนอื่นจำเราในทางที่ดี แต่เราบังคับใครไม่ได้ เพราะฉะนั้นก็แล้วแต่เขาว่าจะจำเราแบบไหน
ถาม : แล้วตอนนี้เราคิดว่าเขาจำเราได้แบบไหนล่ะ
ตอบ : ไม่รู้เหมือนกันครับ ผมไม่รู้ว่าเขาจะจำเราได้แบบไหน
ถาม : ไม่เคย ถามเหรอ
ตอบ : ไม่จำเป็นต้องถามครับ ถ้าเค้าจะจำเขาก็จำเองครับ
ถาม : แล้วเรามาทำโครงการแบบนี้เราคาดหวังอะไรไหม
ตอบ : ก็หาประสบการณ์ครับ หาเพื่อนมาเยอะๆ ครับ
ถาม : แล้วเราชอบไหมได้ทำกิจกรรมข้างนอกเหมือนหรือต่างกันอย่างไรกับในห้องเรียน
ตอบ : ต่างกันครับ ได้ออกไปทำกิจกรรมจริงๆ
ถาม : ผลการเรียนเป็นอย่างไรบ้างตั้งแต่ที่มาทำโครงการนี้
ตอบ : ก็ปกติไม่ได้เรียนดีอยู่แล้วครับ
ถาม : ไม่เป็นไรอันนั้นแต่อยากถามความรู้สึก มันทำให้การเรียนง่ายขึ้นไหมหรือว่า เราไม่ได้สนใจตรงนั้นสักเท่าไหร่
ตอบ : ถ้าเรียนในเรื่องที่เราทำอยู่แล้วมันก็เป็นเรื่องง่ายครับ แต่โครงการนี้เราลงมือทำในสิ่งที่ไม่มีอยู่ในห้องเรียนครับ
ถาม : งั้นรู้สึกว่าเสียเวลาไหม
ตอบ : ไม่ครับ สนุกดีครับ หาประสบการณ์ใหม่ๆ
ถาม : ตอนนี้ทำโครงการครบแล้วใช่ไหม
ตอบ : ครับ
ถาม : เราคิดว่าเราทำไปแล้วสรุปเราได้ตามที่ตั้งใจไว้ตั้งแต่แรกไหม
ตอบ : ได้ครับ คนในชุมชนสนใจสิ่งที่พวกเราทำ เด็กเยาวชนเพื่อนๆ กันก็สนใจมาถาม หรือพอเห็นถ้าเขาไม่ถามเราเขาก็ถามพ่อแม่ เด็กๆ ก็จะรู้ด้วย
ถาม : หมายถึงตอนที่เราลงไปจับกุ้ง
ตอบ : ใช่ครับ พอเขาเห็น แล้วไม่รู้ว่าคืออะไร ก็ถามพ่อแม่ได้ เมื่อถามเขาก็ได้รู้
ถาม : พวกเราก็ไม่ได้มีการทำกิจกรรมสอน อะไรกับเด็กๆ ใช่ไหม เราก็ทำของเรา
ตอบ : ใช่ครับ
ถาม : โครงการของเรา คือโครงการฟื้นฟูระบบนิเวศกุ้งเคย มันเป็นไปอย่างที่เราวางไว้ไหม
ตอบ : ได้ครับ แล้วก็ได้มากด้วยครับ ในซางมีสัตว์น้ำตัวเล็กชนิดอื่น เข้ามาหลบเข้ามาอาศัยอยู่ด้วย
ถาม : ในเมื่อชุมชนเราส่วนใหญ่ก็ทำประมง อยู่แล้วถูกไหม ถ้าเราทำซางไปวางก็เป็นบ้าน ของกุ้งเคยทำไมไม่มีคนทำก่อนหน้านี้
ตอบ : เขาเคยทำตั้งแต่ตอนโน้นแล้วแต่มันไม่ค่อยดี แล้วเราก็มาทำใหม่
ถาม : เราทำเยอะไหมซางที่ทำ
ตอบ : ทำเกือบ 20 ลูกเลย ซางครับ
ถาม : เวลาเอาไปก็เอาไปโยนลงน้ำหรือว่าต้องมัดอย่างไรไหม
ตอบ : ต้องเอาไปปรับให้เป็น สามเหลี่ยม มันเป็นซุ้มครับแล้วเอาใบมะพร้าวมาคลุมไว้ เพราะมันเป็นที่บังแดดที่เล็กๆ ให้สัตว์เล็กๆ เข้ามาได้ครับ เพราะกุ้งเคยมันตัวเล็ก
ถาม : รู้ไหมว่าซางอยู่ตรงนั้นได้กี่เดือน กี่ปี
ตอบ : ประมาณ 2-3 เดือน ครับ แต่ตอนนี้พายุพัดไปแล้วครับ
ถาม : พวกเรามีการวางแผนกันต่อไหมว่าจะทำไปเพิ่มหรือว่าทำอะไรอีก
ตอบ : น่าจะทำครับ นี่มีโครงการมารอบ 2 ครับ ถ้าว่างก็จะทำอีกครับ
ถาม : เราก็บอกว่าจริงๆ เราก็ว่างอยู่แล้วไม่ใช่เหรอ
ตอบ : ตอนนี้ผมไม่ค่อยว่างครับติดแข่งกีฬาครับ ซ้อมไปด้วยครับ แล้วก็เรียนด้วย เพราะตอนนั้นที่ทำมันปิดเทอมครับ
ถาม : แข่งกีฬาอะไรคะ
ตอบ : ผมแข่งฟุตซอลของโรงเรียนครับ
ถาม : นอกจากพวกเรา พี่เลี้ยง แล้วก็ผู้รู้ 2 คน แล้วก็มีใครที่เข้ามาช่วยสนับสนุนเราอีกไหม
ตอบ : มีผู้ปกครอง แล้วก็มีคนช่วยพายเรือไปส่งด้วยครับ
ถาม : คนที่พาเราไปออกเรือนี้เป็นใครเหรอ ทำไมเค้าถึงยอมพาเราไปด้วย
ตอบ : คนรู้จักก็เป็นด้วยครับ เป็นผู้ปกครองบ้างครับ
ถาม : แสดงว่าก็ไม่ได้ไปเรือลำเดิม
ตอบ : ก็เปลี่ยนไปแล้วแต่ใครสะดวกใช่ไหม
ถาม : ครับ
ตอบ : แล้วเราก็เลี้ยงข้าวเขาตอบแทนครับ
ถาม : มีใครอีกไหมที่มีคนพาไป คนพาออกเรือ คนทำโครงการ มีหน่วยงานอะไรเข้ามาช่วยด้วยไหม หรือว่าอย่างไร
ตอบ : ไม่ครับ ทำกันเองครับ
ถาม : แล้วบิ๊กเอ็ม พอใจกับผลงานของตัวเองแไหม ให้คะแนนเต็มสิบ
ตอบ : ก็มากอยู่ครับ ให้เต็มสิบเลย
ถาม : ให้เต็มสิบไม่หัก แต่ก็มาไม่ค่อยพร้อมกันนะบางที
ตอบ : ผมคิดอยู่แล้ว ถ้าทำกับเด็กๆ ก็ต้องธรรมดาอยู่แล้ว
ถาม : แต่เราเป็นคนตรงเวลาไง ทำไมเราต้องรับผิดชอบด้วยเพราะคนอื่นเค้าก็มา ช้าบ้างอะไรบ้าง
ตอบ : บางครั้งเพื่อนก็รอผม ผมก็รอเพื่อนบ้าง
ถาม : มีทะเลากันบ้างไหม เพราะเป็นกลุ่มผู้ชายก็เยอะ
ตอบ : ไม่ค่อยเท่าไหร่ครับ
ถาม : ไม่ค่อยเท่าไหร่แสดงว่ามีบ้าง
ตอบ : บางคนเล่นเกมเยอะไม่ค่อยทำครับ
ถาม : ก็เรื่องเล่นเกมแล้วเราเห็นคนเล่นเกมเราจะชวนเขามาทำอย่างไร ให้เค้ามาช่วยล่ะ
ตอบ : ผมก็บอกให้เขาเล่นเป็นเวลา ตอนทำโครงการก็ทำตอนเล่นเสร็จก็ค่อยเล่นกัน เพราะตัวเขาเองก็อยากมาทำโครงการ ผมไม่ได้ไปบังคับ เพื่อนๆ ก็ให้ความร่วมมืออยู่ครับ
ถาม : อันนี้ให้นึกถึงตัวเองเลยก็คือ ตัวบิ๊กเอ็มพอใจในตัวเองขนาดไหน กับโครงการที่ทำ
ตอบ : ผมพอใจกับโครงการ เรายังเด็กอยู่แต่ก็ทำได้ ผมว่าประสบผลสำเร็จในระดับหนึ่งเลยที่สามารถนำเพื่อนทำในสิ่งที่ตั้งใจไว้
ถาม : พอใจถ้าให้เต็มสิบนี้ให้อีกไหม
ตอบ : แน่นอนครับ
ถาม : มีเหตุผลอะไรที่ให้ตัวเองเต็มสิบไม่หัก
ตอบ : พวกเราทำตามที่พวกเราตั้งใจไว้ครับ ไม่ท้อไม่ยอมแพ้ ตั้งใจทำตลอดครับ
ถาม : มันมีช่วงท้อบ้างไหมแต่ไม่ยอมแพ้
ตอบ : ไม่ท้อหรอกครับมีเพื่อนเยอะครับ สนุกดีครับ
ถาม : แล้วมีอะไรอีกไหมที่เกี่ยวกับตัวเองที่พัฒนาตัวเองขึ้น
ตอบ : กล้าพูดมากขึ้นครับ พอไปเข้าร่วมโครงการกับกลุ่มอื่นๆ ได้เข้าสังคมมากขึ้นครับ เพื่อนก็รู้จักเรามากขึ้นด้วย
ถาม : คราวนี้ก็ชอบใจนะสิที่มีคนรู้จักเรามากขึ้น อยากให้เป็นที่จดจำ
ตอบ : แน่นอนครับ
ถาม : ในความรู้ที่เราได้จากโครงการ ที่เราได้ไปศึกษา สำรวจมีเรื่องอะไรไหม รู้สึกว่าไม่เคยรู้เลยมีเรื่องแบบนี้ด้วยเหรอ เป็นเรื่องที่เราประทับใจ
ตอบ : ไม่รู้เหมือนกันครับ น่าจะไม่มีครับ รู้มาบ้างแล้วครับ
ถาม : รักสิ่งแวดล้อม ห่วงทรัพยากรของเรามากขึ้นไหม อะไรแบบนี้
ตอบ : น่าจะมากขึ้น ผมรู้สึกว่าเสียดายเมื่อรู้ว่าเมื่อก่อนทรัพยากรทางทะเลเคยอุดมสมบูรณ์แต่ตอนนี้ ไม่ค่อยเหมือนแต่ก่อนแล้ว
ถาม : ตัวเราเคยทำอะไรที่ทำลายสิ่งแวดล้อมของระบบนิเวศไหม
ตอบ : ไม่รู้ครับ น่าจะเคยครับ เคยไปเหยี่ยวลงทะเล
ถาม : ไม่เป็นไรหรอก อันนั้นเป็นสารอาหาร แต่พวกทิ้งขยะลงทะเลอะไรแบบนี้ ตัวเราเป็นคนอย่างไร ทิ้งขยะเป็นที่เป็นทางไหม หรือว่าอย่างไร
ตอบ : ไม่รู้ครับ เพราะไปทะเลก็ไม่ได้เอาขยะไปด้วยอยู่แล้วครับ
ถาม : แล้วเรามีอะไรที่เราค้นพบไหมที่เราเคย ทำโครงการแล้วเราทำได้ดีอันนี้เราไม่เคยรู้มาก่อนเลย แล้วก็เรารู้สึกดีกับตัวเองจัง
ตอบ : ไม่รู้เหมือนกันครับ รู้สึกว่ามันก็เหมือนเดิมครับ
ถาม : แล้วเรื่องที่เราเป็นประธานนี้ล่ะ คิดไหมว่าเราจะทำได้
ตอบ : ก็ดีใจดีครับเพื่อนให้ความร่วมมือดี
ถาม : อยู่ด้วยกันจนจบโครงการ ให้บิ๊กเอ็มคิดถึงเรื่อง ความเป็นผู้นำนะอันนี้เฉพาะ เรื่องความเป็นผู้นำเลยนะ ในฐานะเราเป็นประธานโครงการ เราคิดว่าคนที่จะเป็นผู้นำควรจะมีคุณสมบัติ อะไรบ้าง
ตอบ : เราต้องทำงานด้วยความสนุก ให้เพื่อนได้ออกความคิดเห็นร่วมกัน ไม่เอาความคิดเห็นของตัวเองเป็นหลัก ทำงานให้สนุกไปครับ
ถาม : คือทำไมเราต้องเอาความสนุกมาร่วมด้วยเราเป็นผู้นำขรึมๆ ไม่ได้เหรอ
ตอบ : ไม่สนุกครับ ตัวผมเองก็ไม่ได้ เป็นคนขรึมๆ อยู่แล้ว ผมชอบให้เพื่อนสนุกด้วยครับ เพราะถ้าไม่สนุกก็ไม่อยากทำครับ
ถาม : แล้วทำไมต้องถามความคิดเห็นของคนอื่นด้วย
ตอบ : เพราะว่าเราไม่ได้ทำคนเดียวอยู่แล้วครับ เราทำกับเพื่อน ทำกับเพื่อนร่วมทีม ก็ต้องฟังคนอื่นด้วยไม่ได้ฟังตัวเองครับ
ถาม : อันนี้เราเป็นโดยธรรมชาติ หรือเป็นเพราะว่าเราอบรมในโครงการ
ตอบ : ก็เป็นธรรมชาติอยู่แล้วครับต้องฟังคนอื่นบ้างไม่ใช่ว่าจะฟังตัวเองคนเดียว
ถาม : จริงๆ เป็นคนหัวร้อนไหม
ตอบ : ไม่ค่อยเท่าไหร่ครับ ถ้าถามหมู่ก็ไม่ค่อยลงกับเพื่อนครับ ก็เงียบๆ ไว้ก่อนแบบแก้ปัญหาครับ
ถาม : ไม่ได้เป็นคนโวยวาย
ตอบ : ตอนสนุกผมก็เป็นคนโวยวายอยู่แล้ว สนุกแบบโวยวาย
ถาม : สนุกเราก็ต้องโวยวายเสียงดัง แต่เราไม่ชอบใจเราก็ไม่ใช่คนโพงพางถูกไหม
ตอบ : ครับ แล้วก็เป็นคนพูดตรงๆ ดีครับ
ถาม : แต่ว่าถ้าเรามาเป็นประธานเราพูดตรงเกินไปมันจะได้ไหม
ตอบ : ไม่ครับอันไหน ผมก็คิดก่อนพูดก่อนอยู่แล้วครับ คิดว่าถ้ากล้าพูดมันจะเกิดอะไรขึ้น ต้องดูก่อนว่าพูดมาจะเป็นอย่างไร
ถาม : พอมาทำโครงการเราคิดว่าชีวิตเรามีอะไรดีขึ้นบ้างไหม
ตอบ : ก็เพื่อนเยอะครับ เวลาไปไหนมีคนทักว่าพี่ที่ทำโครงการด้วยกันหรือเปล่าแบบนี้ ก็จำได้ครับ
ถาม : แล้วรู้สึกอย่างไรที่เค้าจำได้
ตอบ : ก็ดีใจครับที่มีคนจำเราครับ
ถาม : มีคนจดจำแล้วนะ เราเคยคิดโทษผู้ใหญ่ อะไรบ้างไหมที่ไม่ช่วยทำอนุรักษ์ทำให้มันดีขึ้น แล้วแบบนี้แล้วเราต้องมาเป็นคนทำ
ตอบ : ไม่ครับผมอยากทำด้วยตัวเองอยู่แล้ว
ถาม : จบโครงการแล้วยังอยากที่จะทำ ต่อไหมลึกๆ ในใจ
ตอบ : ถ้าว่าง ถ้ามีโอกาสก็จะทำ เพราะที่นี่เป็นบ้านเรา ไม่ว่าจะมีปัญหาอะไรเราต้องทำอยู่แล้ว
ถาม : มีความฝันไหมอยากจะทำอาชีพอะไรอย่างไร
ตอบ : ไม่รู้ครับแล้วแต่สถานการณ์ครับ
ถาม : แล้วที่อยากทำเพื่อตนเองเพื่อเรื่องอื่นอีกไหมที่อยากจะทำ
ตอบ : ตอนนี้ยังคิดไม่ได้ครับ
ถาม : แล้วอยากจะทำอะไรเพิ่มเติมไหม เพื่อพัฒนาตัวเองบางที เป็นผู้นำที่อยากทำให้ตัวเองดีขึ้น เท่ขึ้นอะไรแบบนี้
ตอบ : ไม่รู้เหมือนกันครับ
ถาม : ลองคิดนิดหนึ่ง ให้เวลา 2 วินาที
ตอบ : เรียนรู้เพื่อเป็นผู้นำครับ
ถาม : แล้วถ้าเรามีความมั่นใจอยู่ กล้าขึ้น กล้าพูด กล้าคิดมากขึ้น เราคิดว่ามันดีอย่างไร
ตอบ: ก็ที่จะพูดออกไป คิดออกไปให้เค้าได้รู้ครับ ไม่ต้องเก็บอยู่คนเดียว
ถาม : แล้วอย่างที่พูดกันนี้กล้าพูดรึยัง หรือจริงๆ แล้วพูดได้เยอะกว่านี้
ตอบ : ที่จริงได้มากกว่านี้ครับ
ถาม : ก็พูดสิ มีอะไรจะพูดอีกไหมกับโครงการนี้ เหมือนจะว่าแนะนำคนอื่นให้รู้จักชุมชนของเราหรือกุ้งเคยของเรา อยากจะสะท้อนอะไรบ้าง
ตอบ : น่าจะไม่มีแล้วครับ เค้าน่าจะรู้จักอยู่แล้ว
ถาม : จริงเหรอ
ตอบ : ว่าโครงการนี้ ไม่น่าจะไม่มีคนรู้จักผมนะครับ
ถาม : เพราะอะไรล่ะ เราเด่นอะไรขนาดนั้นเหรอในกลุ่มโครงการ
ตอบ : ไม่รู้เหมือนกันครับ ตอนทำโครงการ เค้าให้พูดผมก็กล้าพูดดี เค้าถามอะไรก็กล้าตอบดี ตอนนั้นครับ บางครั้งไม่ได้ตอบจริงจังมากสรุปพอให้ได้หัวเราะ
ถาม : เวลาไปร่วมกลุ่มกับเพื่อน ๆ โครงการอื่นๆ เรา มีประทับใจโครงการอะไรเป็นพิเศษไหม
ตอบ : โครงการบ้านทุ่งครับ
ถาม : เพราะอะไร
ตอบ : ปันจักสีลัตครับ
ถาม : ชอบเหรอรำๆ อะไรแบบนี้
ตอบ : คนรำเค้าสวยดีครับ
ถาม : คือที่ชอบนี้ ชอบคนรำหรือเพราะจะไปเรียนรำ
ตอบ : ชอบคนรำด้วยชอบในที่เค้าทำด้วยครับ ของเป็นหน้าเป็นตาของหมู่บ้านดีครับ
ถาม : แต่กุ้งเคยก็เป็นหน้าเป็นตาหมู่บ้าน เรานะ
ตอบ : ครับ เพราะว่าสวยดี
ถาม : อยากรู้ว่าถ้าสมมุติไม่ได้ทำโครงการป่านนี้เราจะเป็นอย่างไรลองนึกภาพดูสิ
ตอบ : ไม่รู้เหมือนกัน ก็ใช้ชีวิตเรื่อยๆ
ถาม : เราคิดว่าอะไรมันต่างจากตรงนี้บ้าง ตอนที่เรายังไม่ได้ทำโครงการ
ตอบ : ถ้าไม่ได้ทำโครงการคงไม่มีเพื่อนเยอะขนาดนี้ ผมมีเพื่อนสนิทจากโครงการนี้ มีเพื่อนเพิ่มขึ้นจากโครงการนี้ครับ