นางสาวจิราภา แซ่ว้าน  แกนนำเยาวชน Active Citizen จ.ตาก

­

โม หรือ นางสาวจิราภา แซ่ว้าน แกนนำเยาวชนจากโครงการการหนุนเสริมศักยภาพนักวิจัยเยาวชนชาติพันธุ์รุ่นใหม่ 5 อำเภอชายแดนจังหวัดตาก ปัจจุบันเธอเป็นเจ้าหน้าที่ช่วยงานของมูลนิธิช่วยเหลือเด็กชายแดน (โครงการ ZEEDS) ซึ่งรับหน้าที่ในการจัดทำหลักสูตรและแผนการสอนภาษาม้ง มองย้อนกลับไปในเส้นทางการเติบโตของโม เธอเล่าให้ฟังว่า ได้เข้ามาร่วมโครงการ Active Citizen จากการชักชวนของอาจารย์ชิ (สุวิชาน พัฒนาไพรวัลย์ โค้ชพัฒนาพลเมืองเยาวชน) ที่มาชักชวนให้เธอและมาย (เพื่อนในกลุ่ม) มาทำโครงการเกี่ยวกับนิทานม้ง เพื่อรักษารากเหง้าและเผยแพร่นิทานม้งให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาต่อไป จนเกิดเป็นโครงการนิทานพื้นบ้านม้ง บ้านป่าหวาย

โมเล่าให้ฟังถึงความคาดหวังของการทำโครงการนี้ว่า เธออยากที่จะรวมกลุ่มน้อง ๆ เยาวชนในชุมชนให้มาทำกิจกรรมร่วมกัน เพราะว่าที่ชุมชนไม่ค่อยมีพื้นที่และไม่มีโอกาสให้น้อง ๆ ได้ทำอะไรร่วมกันเลย เธอจึงอยากให้โครงการนี้เป็นส่วนหนึ่งที่ดึงน้อง ๆ ในชุมชนมาทำกิจกรรมและเรียนรู้ไปด้วยกัน

อีกทั้งเธอไม่อยากให้เรื่องราวของนิทานม้งสูญหายไปด้วย เธอจึงเริ่มชักชวนน้อง ๆ ไปเก็บข้อมูลนิทานม้งในชุมชนของตนเอง โดยเริ่มเก็บข้อมูลจากคนใกล้ตัวก่อน และค่อยหาข้อมูลจากแหล่งข้อมูลอื่น ๆ เพิ่มเติม

ในระหว่างที่โมและน้อง ๆ ทำโครงการนั้นก็ได้พบเจอกับปัญหาในเรื่องของเวลาว่างที่ไม่ตรงกัน รวมถึงช่วงนั้นโมและมายต้องแยกย้ายกันไปฝึกงานคนละที่อีกด้วย ทำให้การนัดหมายลงพื้นที่ไปเก็บข้อมูลแต่ละครั้งค่อนข้างยาก และทำให้การดำเนินโครงการค่อนข้างล่าช้ากว่าแผนงานที่วางไว้ด้วย

หลังจากนั้น โมและมายจึงค่อยๆ ถอยตัวเองออกมาจากการทำโครงการ เพราะว่าต้องให้เวลากับการฝึกงานมากขึ้น และให้น้อง ๆ ในกลุ่มขยับขึ้นมาเป็นแกนนำหลักในการทำโครงการแทน ซึ่งโมและมายจะเป็นผู้ที่อยู่เบื้องหลัง คอยให้คำปรึกษา และช่วยเหลือน้อง ๆ จนกระทั่งโครงการจบ

โมเล่าให้ฟังต่อว่า การที่เธอได้มาทำโครงการนี้ ถึงแม้จะเป็นช่วงเวลาสั้น ๆ แต่ก็ทำให้เธอได้เรียนรู้อะไรหลายอย่าง โดยเฉพาะเรื่องการจัดการเอกสารการเงิน ที่ทำให้เธอได้ฝึกการทำงานให้รอบคอบมากขึ้น เพราะเอกสารการเงินมีรายละเอียดที่ค่อนข้างเยอะ ‘ตอนทำโครงการหนูรับผิดชอบเกี่ยวกับเอกสารการเงิน มันก็ทำให้หนูเป็นคนที่ทำงานได้รอบคอบขึ้น เพราะเรื่องการเงินเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อน มันมีรายละเอียดเยอะ’ นอกจากนี้ ยังได้เรียนรู้เรื่องการเป็นผู้นำที่ดี เพราะเธอและมายต้องนำพาน้อง ๆ ทำโครงการ เพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้ให้ได้ รวมถึงได้เรียนรู้เกี่ยวกับการสื่อสารเพื่อนำเสนอเรื่องราวการทำโครงการของตนเองอีกด้วย

สุดท้าย เมื่อถามถึงความฝันหรือแผนที่โมอยากทำในอนาคต เธอเล่าว่า อยากมีธุรกิจเป็นของตัวเองอยู่ที่บ้าน แต่ยังไม่แน่ใจว่าจะทำธุรกิจด้านไหน แต่ในระหว่างนี้ เธอจะหาโอกาสในการทดลองทำหลาย ๆ อย่างดูก่อน ลองค้นหาตัวเอง รวมถึงสะสมประสบการณ์และทุนในการทำธุรกิจที่เธอตั้งใจอยากจะทำในอนาคต และอีกหนึ่งความฝันของโม คือ การต่อยอดในเรื่องของการทำผ้ากัญชงในชุมชนของตนเองร่วมกับมายและเพื่อน ๆ ในชุมชน เพื่อให้เป็นที่รู้จักในวงกว้างและเป็นอีกหนึ่งช่องทางในการสร้างรายได้ให้กับคนในชุมชนอีกด้วย