รู้จัก เรียนรู้ และเห็นความสำคัญของการพึ่งพาอาศัยกันของชุมชนตัวเองผ่านโครงการนักสืบเดินดินต๋ามฮอยกอยบ้านเกิด เป็นโครงการที่เยาวชนบ้านดงใต้พัฒนา อ.เวียงหนองล่อง จ.ลำพูน
เยาวชนกลุ่มนี้เริ่มต้นจากการสำรวจชุมชนตัวเอง ด้วยการลงพื้นที่และทำแผนที่ชุมชน ทำปฏิทินประเพณี 12 เดือน และปฏิทินทำมาหากินในชุมชนของตัวเอง เพื่อที่รู้จักต้นทุนชุมชนของตัวเองดีแล้ว จะได้สร้างเยาวชนจิตอาสาในพื้นนที่ ซึ่งเป็นเป้าหมายหนึ่งเพื่อมาแทนรุ่นพี่ๆ ที่เติบโตและไปเรียนต่อนอกชุมชน เป็นเสมือนกระบวนการส่งต่อเรื่อง 

“จิตอาสา” จากรุ่นสู่รุ่นของคนบ้านดงใต้ให้มีคนรุ่นใหม่ ๆ มาทำงานช่วยเหลือชุมชนอย่างต่อเนื่องไม่ขาดสาย

จากการทำงานบนเงื่อนไขของเวลาของเยาวชนแกนนำบ้านดงใต้พัฒนาไม่ถือว่าเป็นอุปสรรคในการทำงาน เพราะถือว่าบทเรียนจากการทำโครงการช่วยกล่อมเกลาให้ทั้งคู่ได้รับบทเรียนการทำงานที่มุมหลากหลายจากการทำงานร่วมกันของเพื่อนในทีมและความร่วมมือจากคนในชุมชน

­

­

“ตลอดช่วงเวลาของการทำงาน การมีส่วนช่วยเติมเต็ม สื่อสารให้กำลังใจน้อง ๆ ที่กำลังทำงานอยู่ มันก็เหมือนการที่เราให้คุณค่ากับคนทำงาน แม้จะเหนื่อยแต่ก็มี กำลังใจ

แม้ว่าเธอจะบอกว่าตัวเองมีบทบาทในโครงการไม่มากนัก แต่ ตลอดช่วงเวลาของการทำโครงการ อย่างน้อยการที่เธอส่งข้อความเข้ามาทักทายในเฟสบุค ก็ทำให้น้อง ๆ มีกำลังใจในการทำงาน เพราะพวกเขาจะรู้ว่าพี่ ๆ ไม่ได้ทิ้งเขาไปไหน

ขิม-วรรณิกานต์ ตามจุปา
โครงการนักสืบเดินดินต๋ามฮอยกอยบ้านเกิด

­

“บทเรียนสำคัญจากโครงการคือ การได้เห็นว่าเรามุ่งจะสร้างเด็กรุ่นใหม่มากไป โดยลืมไปว่าต้องพัฒนาคนใกล้ตัวอย่างน้อง ๆ ในทีมด้วยเหมือนกัน เพราะกลุ่มนี้แหละ คือกำลังหลักที่จะสานต่องานของหมู่บ้านในอนาคต”
บทเรียนจากการทำงาน สะท้อนให้เห็นว่า นิกกี้ เติบโตขึ้นอย่างไร เขาว่าความท้าทายที่แท้จริงของการส่งต่อความเป็นจิตอาสาจากรุ่นสู่รุ่นในหมู่บ้านดงใต้พัฒนา คือ สร้างการเปลี่ยนแปลงของ “วิธีการ” สร้างคนรุ่นใหม่ของชุมชน เพราะที่ผ่านมา เด็ก ๆ ถูกใช้ให้ทำงาน โดยคำขอร้องจากผู้ใหญ่ นิกกี้จึงพยายามหารูปแบบอื่นเพื่อสร้างน้อง ๆ ให้มีจิตอาสาด้วยตัวเอง โดยที่ไม่ต้องมีคนมาเอ่ยปากให้ช่วยทำนู่นทำนี่อยู่ตลอด

นิกกี้-ทิวากร สุพรรณ์
โครงการนักสืบเดินดินต๋ามฮอยกอยบ้านเกิด

­

การดำเนินโครงการ “ต๋ามฮอยกอยบ้านเกิด” อาจยังบอกไม่ได้ว่าน้อง ๆ รุ่นใหม่ในชุมชนเกิด “จิตอาสา” แล้วหรือยัง แต่ที่แน่ ๆ คือ ทีมงานในโครงการหลัก บวกกับ “ทีมหนุน” อีกว่า 20 ชีวิต คือคำตอบที่เป็นรูปธรรมของโครงการนี้... เพราะท้ายที่สุดก็มีคนที่มีลักษณะโดดเด่น เป็นผู้นำ ก็ได้ออกมาทำงานเพื่อส่วนรวมอยู่อย่างไม่ขาดสาย