­

ประวัติความเป็นมา

สถานการณ์โรคเอดส์ ที่เข้ามาระบาดในประเทศไทย ตั้งแต่ปี 2527 ส่งผลให้ตั้งแต่ช่วงปี 2536 เป็นต้นมา มีผู้ป่วยและเสียชีวิตจากเอดส์นับแสนคน ซึ่งจากสถิติของกองโรคเอดส์ กระทรวงสาธารณสุข บ่งชี้ว่าครึ่งหนึ่งของจำนวนผู้เสียชีวิตอยู่ในพื้นที่ 6 จังหวัดภาคเหนือตอนบน ได้แก่ เชียงใหม่ เชียงราย ลำพูน ลำปาง พะเยา และแม่ฮ่องสอน ทำให้เด็กจำนวนมากกลายเป็นกำพร้า ภาระการเลี้ยงดูมักจะตกอยู่กับปู่ย่า ตายาย หรือญาติพี่น้อง ที่มีฐานะยากจน ซ้ำบางคนยังมีภาระต้องส่งเสียเลี้ยงดูลูกๆ ของตนเองด้วย
น.พ.เสม พริ้งพวงแก้ว อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (ปี 2523-2525) ได้เล็งเห็นความจำเป็นที่ต้องแก้ไขปัญหาดังกล่าว จึงได้ก่อตั้งมูลนิธิหมอเสม พริ้งพวงแก้ว ในปี 2538 โดยมีเป้าหมายสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีให้แก่เด็กกำพร้า และให้โอกาสทางการศึกษา เพื่อพวกเขาจะได้เติบโตอย่างมีคุณค่าในสังคมต่อไป โดยได้ดำเนินงานทั้งในรูปแบบการแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับเด็กที่ได้รับผลกระทบจาก เอดส์โดยตรง และการพัฒนาคุณภาพชีวิตประชากร ที่อยู่ในเขตพื้นที่เป้าหมาย ดังนี้

• งานให้บริการแก่เด็กและครอบครัวที่ได้รับผลกระทบจากเอดส์

1. สนับสนุนด้านทุนการศึกษาแก่เด็กที่ได้รับผลกระทบจากเอดส์ โดยใช้ระบบพ่อ แม่อุปถัมภ์ ซึ่งมีทั้งชาวไทย และชาวต่างประเทศ ให้ทุนการศึกษาแก่เด็กอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งเด็กเรียนจบตามความสามารถและมีงานทำเลี้ยงตัวเองได้
2. งานบำบัดฟื้นฟู และสร้างความเข้าใจระหว่างครอบครัวผู้ป่วยเอดส์กับชุมชน มีการส่งเจ้าหน้าที่เข้าไปเยี่ยมบ้าน ให้คำแนะนำในการปฏิบัติตนแก่ผู้ป่วย การป้องกันโรคฉวยโอกาส การป้องกันการติดต่อ รวมถึงบุคคลในครอบครัว และเพื่อนบ้านในชุมชน เพื่อให้เกิดความเข้าใจเกี่ยวกับโรคเอดส์ และไม่มีการแบ่งแยก ยอมรับครอบ ครัวผู้ป่วยเอดส์เป็นส่วนหนึ่งของสังคมชุมชน

­

• งานพัฒนาทักษะชีวิต และส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม
  เป็นการ ให้ความรู้ด้านทักษะชีวิตแก่เด็ก เพื่อให้เด็กรู้จักตัวเองในทุกๆ ด้าน และตระหนักถึงความสำคัญของศิลปวัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม ตลอดจนอาชีพ ที่เน้นด้านการเกษตรเป็นหลัก เพื่อตอกย้ำความเป็นสังคมเกษตรกรรมของประเทศไทย ให้แก่เด็กและเยาวชน

­

• งานวางแผนครอบครัวในชุมชนบนพื้นที่สูง
  เป็นการ สร้างเครือข่ายการทำงานร่วมกันระหว่างหน่วยงานภาครัฐ เอกชน และองค์กรชุมชนในการเผยแพร่ความรู้ ความเข้าใจให้กับประชากรบนพื้นที่สูงทางด้านการวางแผนครอบครัวอย่างเป็นระบบ และ เพื่อปรับอัตราการเพิ่มของประชากรให้สอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม

­

วิสัยทัศน์

การศึกษาคือชีวิต ที่จะทำให้เด็กเติบโตอย่างมีคุณภาพ

­

วัตถุประสงค์การดำเนินงาน

• เพื่อสนับสนุนเด็กที่ได้รับผลกระทบจากโรคเอดส์ได้มีโอกาสทาง การศึกษา
• เพื่อสร้างอนาคตที่ดีให้แก่เด็กและเยาวชน ซึ่งจะเป็นส่วนสำคัญในการพัฒนาประเทศต่อไปในอนาคต
• เพื่อลดปัญหาเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมให้กับชุมชนและประเทศชาติ
• สนับสนุนงานด้านสาธารณสุข การป้องกันโรคภัยไข้เจ็บ โดยเฉพาะปัญหาการแพร่ระบาดของเอดส์
• สนับสนุนและส่งเสริมงานทางด้านการศึกษา ศาสนา และรักษาไว้ซึ่งขนบธรรม เนียม ประเพณี และวัฒนธรรมท้องถิ่น

­

ผู้บริหารองค์กร

• ศาสตราจารย์นายแพทย์เสม พริ้งพวงแก้ว ประธานมูลนิธิหมอเสม พริ้งพวงแก้ว

­

รูปแบบการบริหารจัดการ

คณะกรรมการมูลนิธิฯ ประกอบด้วย ประธานกรรมการ รองประธาน คณะกรรมการ เลขานุการ และเหรัญญิก โดยแบ่งระบบงาน แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ

• งานด้านบริหาร ประกอบด้วยงานธุรการและการเงิน และงานระดมทุน
• งานดำเนินการ ประกอบด้วย ผู้จัดการ รองผู้จัดการ และผู้ช่วย เจ้าหน้าที่ ประสานงานระดับจังหวัด ธุรการ และการเงิน

ทั้งนี้ จะมีการประชุมประจำปี สำหรับคณะกรรมการมูลนิธิฯ เพื่อกำหนดแผน ยุทธศาสตร์ร่วมกันระหว่างฝ่ายบริหาร และงานภาคสนาม อย่างน้อย ปีละ 1 ครั้ง ขณะ ที่เจ้าหน้าที่ภาคสนาม ซึ่งรับผิดชอบกลุ่มเป้าหมายในแต่ละจังหวัด มีการประชุมทุกเดือน เพื่อนำปัญหาจากพื้นที่แต่ละจังหวัดมาแลกเปลี่ยน และเรียนรู้ร่วมกัน วางแผน แก้ไข ปรับปรุงวิธีปฏิบัติต่างๆ

­

เงื่อนไขความสำเร็จขององค์กร

• การ สร้างเครือข่ายพันธมิตร ทั้งกับภาครัฐ เอกชน และองค์กร ตลอดจนแกนนำด้านต่างๆ ที่อยู่ภายในท้องถิ่น ทำให้การดำเนินงานของมูลนิธิได้รับความร่วมมือ สะดวก รวดเร็วยิ่งขึ้น
• มี การผูกมิตรกับกลุ่มเป้าหมาย ไม่แสดงบทบาท “เจ้านาย” เปิดโอกาสให้กลุ่มเป้าหมายมีส่วนในการแสดงความคิดเห็น ทำให้พวกเขารู้สึกมีส่วนร่วม และให้การยอมรับ
• จัดฝึกอบรม ให้ความรู้เฉพาะด้าน ตามที่กลุ่มเป้าหมายต้องการจริงๆ ทำให้ได้รับความสนใจ และประสบความสำเร็จง่ายขึ้น
• เปิด โอกาสให้เด็กได้ระบายออกถึงปัญหาความคับข้องใจต่างๆ ด้วยการเขียนจดหมายบอกเล่าต่อพ่อแม่อุปถัมภ์ ทำให้พวกเขารู้สึกมีที่พึ่ง ไม่โดดเดี่ยว
• ในบางกรณี มีการให้รางวัลเป็นแรงจูงใจ เช่น มอบทุนการศึกษาบุตร แก่ครอบครัวชาวเขาที่สามารถวางแผนครอบครัวได้
• การวางคนให้เหมาะสมกับงาน และจัดการอย่างเป็นระบบ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการทำงานสูงสุด

­

องค์ความรู้จากการดำเนินงาน

• การทำงานที่ได้ผลดี ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกฝ่าย
• คุณค่าของชีวิต เกิดจากการรู้จักรับผิดชอบต่อตนเอง
• เด็กกำพร้าเอดส์ ไม่เพียงแต่จะได้รับผลกระทบทางเศรษฐกิจ และสังคมเท่านั้น หากยังส่งผลถึงจิตใจ ที่ต้องใช้เวลาในการเยียวยาฟื้นฟู
• การฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม ศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นจะสัมฤทธิ์ผลได้ ด้วยการปลูกฝังให้เด็กและเยาวชนรักบ้านเกิด

­

รางวัลความสำเร็จ

ศ.นพ.เสม พริ้งพวงแก้ว ประธานมูลนิธิหมอเสม พริ้งพวงแก้ว ได้รับรางวัลผู้สูงอายุแห่งชาติ ประจำปี 2551 จากกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์