“ใช้วิธีประชุมทีมครูบ่อยๆ เน้นให้ครู นักเรียนถอดบทเรียนจากสิ่งที่ทำอย่างต่อเนื่อง ทำให้ครูและนักเรียนเข้าใจหลักปรัชญาฯ มากขึ้น จนเกิดกลุ่มครูแกนนำนักเรียนแกนนำที่มีสามารถขยายผลได้ทั้งในโรงเรียนและโรงเรียนเครือข่าย”

นายระวี ขุณิกากรณ์ ผอ.รร.เชียงขวัญพิทยาคม จ.ร้อยเอ็ด

“เริ่มจากให้ครูนำพระราชดำรัสของในหลวงมาปฏิบัติเน้นให้ครูมีเป้าหมายร่วมกันที่ตัวเด็กสร้างความเข้าใจตรงกันว่าเศรษฐกิจพอเพียงเป็นหลักคิด ให้ความรู้ เป็นพี่เลี้ยง ให้ทุนครูที่มีและนำแผนบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้คนละ 1,000 บาท และตรวจแผนของครูสม่ำเสมอ”

นายธีระเชษฐ์ ป้องจันมณีสกุล ผอ.รร. ประชารัฐสามัคคี  จ.นครราชสีมา

ผู้อำนวยการโรงเรียนเป็นแบบอย่างที่ดี โดยใช้วิธี  “ทำให้เห็น” แนวทางที่เน้นคือการพัฒนาจิต เรื่องการพัฒนาความเป็นมนุษย์ หลักคิดคือให้เด็กวิเคราะห์ว่าสิ่งที่ทำดีต่อตนเองหรือดีต่อผู้อื่นหรือไม่ อย่างไร  ครูมีบทบาทสำคัญในการเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับเด็กๆ เพราะถ้าครูเข้าใจและปฏิบัติจริง ก็เป็นเรื่องง่ายที่จะถ่ายทอดให้เด็ก

นางลัดดา จุลวงศ์ ผอ.รร.สัตยาไส จ.ลพบุรี

“เจ้าของโรงเรียนคือชุมชน เลยคุยกันว่าถ้าจะดีต้องดีด้วยกัน เลยนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ตั้งแต่เป็นโรงเรียนในฝัน ไม่เน้นสร้างหนี้” “ทุกวันนี้ก็พัฒนามาเรื่อยๆ สิ่งที่ผมพอใจมากคือ เด็กมีพฤติกรรมดีขึ้น ปัจจุบันเด็กที่โรงเรียนสังคมต้อนรับ ไปสอบเข้าที่ไหนก็ได้”

นายสวัสดิ์ มะลาหอม  ผอ. รร. ชุมชนบ้านห้วยค้อมิตรภาพ 206 จ. ขอนแก่น

“ใช้หลักการบริหารที่ให้ความสำคัญกับตัว “คน” เพราะจะทำอะไรก็แล้วแต่ หากคนไม่เข้าใจ คนไม่มีแรงบันดาลใจก็ไม่สามารถขับเคลื่อนงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เน้นให้ความสำคัญกับครูทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน เน้นการมีส่วนร่วมทั้งของครู นักเรียน และบุคลากรในโรงเรียนทุกคน หากครูมีปัญหา ผู้บริหารก็ต้องสามารถให้คำปรึกษา และเป็นผู้นำทางให้ครูได้ กำหนดให้ครูวิเคราะห์แผนงานและแผนการเรียนการสอนได้โดยยึดหลักวิชาการ  โครงการเกิดจากความต้องการของครู แต่ผลต้องเกิดกับเด็กเป็นที่ตั้ง โดยผอ. จะตั้งคำถามกับครูเสมอว่า “ทำแล้วเด็กจะได้อะไร” หลักคิดนี้ถือปฏิบัติกันจนเกิดเป็นวัฒนธรรมการทำงานของครูในโรงเรียน”

นายแสน แหวนวงศ์ ผอ. รร.ศรีขรภูมิพิสัย จังหวัดสุรินทร์

“เราทำวิจัยเราจึง พบว่าจริง ๆ แล้วต้องลงไปที่ตัวเด็ก แล้วเราจะทำอย่างไรให้เด็ก 6,000 กว่าคนได้รับตรงนี้ เราจึงไปศึกษา หลักปรัชญาฯ พบว่าคือ “หลักคิด” ถ้าเราจัดกิจกรรมผ่านเด็กทั้งหมด โดยสอนการคิดที่เป็นเหตุเป็นผลน่าจะ ยั่งยืนเขาสามารถนาไปประยุกต์ใช้กับกิจกรรมต่างๆ ได้เยอะมาก เพราะฉะนั้นกิจกรรมจะเป็นตัวตั้ง แต่ กระบวนการจะใช้กระบวนการ 3 ห่วง 2 เงื่อนไขในการทำงาน”

นายดุษิต พรหมชนะ  ผู้ช่วยผอ.ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น รร.ปรินส์รอยแยลส์วิทยาลัย  จ.เชียงใหม่

ครูทุกคนที่โรงเรียนมี “พลัง”อยู่ในตัวอยู่แล้ว โดยไม่รู้ตัว ใครจะไป ใครจะมาไม่สาคัญ สังเกตได้จากการให้ไปอบรมดูงานตามที่ต่างๆ ครูที่ได้รับมอบหมายล้วนยินดีไปเรียนรู้ทุกคน ครูมาใหม่ทุกคนจะต้องได้ไปอบรม และทุกภาคเรียนโรงเรียนจะมีการอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อเขียนแผน และให้ส่งแผนทุกภาคเรียนด้วย การเลือกครูแกนนำไม่เน้นว่าจะเป็นคนในพื้นที่หรือไม่ แต่เน้นที่ “ความตั้งใจ” เป็นหลัก

นางสาวพนมพร แก้วใส  รองผอ.โรงเรียนศีขรภูมิพิสัย จ.สุรินทร์

ขับเคลื่อนสู่ครูได้โดยเราต้องเคลียร์ “คอนเซ็ปต์” คำว่าเศรษฐกิจพอเพียงก่อนเพื่อความเข้าใจที่ตรงกัน โดยใช้ “เทคนิคการถอดบทเรียน” ทำให้ครูเข้าใจ หลังจากนั้นชวนวิเคราะห์หลักสูตร ทำแผนการเรียนรู้ และนำไปใช้โดยเน้นการถอดบทเรียน

นายฉลาด ปาโส ครูโรงเรียนเชียงขวัญพิทยาคม จังหวัดร้อยเอ็ด

“ขับเคลื่อนหลักปรัชญาฯ ดำเนินการผ่าน 3 ทีม คือ 1.ทีมนำได้แก่ บริหารซึ่งผู้อานวยการโรงเรียน และรองผู้อานวยการเป็นผู้กำหนดนโยบาย หลักการวิธีการ 2.ทีมทางาน ได้แก่ ครูแกนนำ หรือกองเลขาที่จะไปรับวิธีการองค์ความรู้ใหม่ๆ ขยายผลให้กับบุคลากรในโรงเรียนทั้งโรงเรียน และ 3. ทีมประสานได้แก่ ครูในกลุ่มสาระต่างๆ เป็นผู้ทำงานต่อไป” “กลยุทธ์ การสร้างทีมของโรงเรียนจะทำผ่านหลัก 5 ส. พอเพียง คือ สร้างความศรัทธา สร้างแกนนำ สร้างครือข่าย สร้างโอกาส และสร้างผลงานเชิงประจักษ์ คือให้โอกาสครูได้แสดงผลงานเวลามีคนมาศึกษาดูงาน เพื่อให้ครูเกิดการพัฒนาต่อไป”

นายวีระพล สายหอม รองผอ. รร.สาโรงทาบวิทยาคม จ.สุรินทร์

จุดเปลี่ยนของครูสัตยาไสเกิดขึ้นเมื่อได้ไปประชุมที่กรุงเทพฯ ทำให้รู้ว่าเศรษฐกิจพอเพียงเป็นเรื่อง “แนวคิด” ที่ต้องเริ่มต้นที่ตัวเองก่อน หลังกลับจากการประชุม ครูในโรงเรียนมีการถอดองค์ความรู้โดยเริ่มที่ตัวเองว่าตัวเองได้ทำอะไร เกี่ยวกับเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงบ้าง ได้นาเรื่องนี้ไปใช้ในชีวิตอย่างไร ให้ถอดเป็นองค์ความรู้มา ทำให้รู้ว่าจริง ๆ แล้ว เศรษฐกิจพอเพียงเป็นเรื่องใกล้ตัวที่อยู่ในสายเลือดของเราโดยที่เราไม่รู้ ตัว มีการทำ Pre-Test และ Post Test ใช้วิธีการถามนาเพื่อกระตุ้นให้เด็กคิด

นางสาวปฏิภรณ์ พิทักษ์ ผอ.รร. สัตยาไส  จ.ลพบุรี

จัดกิจกรรมให้เด็กได้ “หลักคิด” ในการทำงาน เช่น กิจกรรมรียูสกู๊ดไอเดีย ตั้งว่าทำแล้วได้ ที่โรงเรียนเน้นมากคือ ทุกครั้งจะให้เด็กถอดบทเรียน นอกจากนี้กิจกรรมในห้องเรียน แล้วจะให้บันทึกผลการเรียนรู้ทุกครั้ง เพื่อเราจะได้ประเมินเด็กได้ว่า เข้าใจคำว่าหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงแค่ไหน ซึ่งเราวัดได้จากการเรียนรู้ของเด็กส่วนหนึ่งและวัดจากพฤติกรรมเด็กอีกส่วน หนึ่ง เราจะทำทุกครั้งจนเด็กของเราสามารถเข้าใจและซึมซับจากสิ่งที่เขาลงมือ ปฏิบัติ

นางสาวบุญยรัตน์ ลมงาม ครูรร.สตรีมารดาพิทักษ์ จ.จันทบุรี 

ให้เด็กเรียนรู้จากการเผชิญปัญหาที่เกิดในสังคม สำรวจปัญหา บางคนไปสัมภาษณ์ บางคนทำแบบสอบถาม สร้างความตระหนักให้กับชุมชน เมื่อเด็กกลับมาเราจะตั้งคำถามชวนให้เด็กคิด ให้เด็กทำเป็นโครงงานเพื่อแก้ปัญหาที่พบ และเขียน “อนุทิน” เพื่อให้เขาได้ทบทวนตัวเองว่า วันนี้ไปทำอะไรมา ได้เรียนรู้อะไร เพื่อเขาจะนำเรื่องการสำรวจนี้ไปประยุกต์ใช้ในเรื่องใดต่อไป

 นางสาวนาตยา โยธาศิริ  ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์ รร.โพนทองวิทยายน จ.ร้อยเอ็ด

ที่เห็นชัดเจนคือทักษะการทางานของเด็ก เวลาที่เขาจะทำงานเขาจะรู้ว่าต้องวางแผนและแบ่งงานกันทำอย่างไรเพื่อให้ทุก คนได้ทำงาน และนำไปสู่ผลสัมฤทธิ์ของงาน มีเด็กที่ได้ทุนเศรษฐกิจพอเพียงเขาจะขึ้น Facebookว่า “มันเป็นความเหนื่อย แต่เป็นความเหนื่อยที่คุ้มค่าและเต็มใจที่จะเหนื่อย”

นางเพลินจิตร โพธิ์กระจ่าง ครูกรรมการศูนย์ฯร.ร.โยธินบูรณะ  จ.กรุงเทพฯ

“ถ้าเด็กรู้จักและรักตัวเองแล้ว เขาก็จะรักคนรอบข้าง และครอบครัวมากขึ้น จากนั้นจะนำไปสู่ชุมชน และสังคมต่อไป”

นายสุทธิรัตน์ เสนีชัย ครู รร.ห้วยยอด จังหวัดตรัง

“ไป เรียนรู้ดูงานที่โครงการชั่งหัวมัน เมื่อเด็กเข้าไปเด็กจะรู้สึกภาคภูมิใจว่าที่นี่เป็นที่ของพ่อ เราจะใช้ตรงนี้เป็นกรอบให้เขาภูมิใจเสมอ เราสามารถสร้างเด็กให้มีหลักคิด กระบวนการ ทำอะไรก็คิดถึงคนอื่น เพราะโรงเรียนเราเป็นประจำ เราสามารถพูดคุยกับเขาได้ตลอดเวลา

นายพรไพรสน คนมี  ครู รร.จุฬาภรณราชวิทยาลัย เพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี