
ความเป็นมา
ศูนย์ประสานงานการวิจัยเพื่อท้องถิ่นจังหวัดศรีสะเกษ (สกว.ฝ่ายวิจัยเพื่อท้องถิ่น) ได้ดำเนินโครงการ พัฒนาเยาวชนพลเมืองดีศรีสะเกษ โดยความร่วมมือระหว่างสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) มูลนิธิสยามกัมมาจล ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) มีเป้าหมาย คือ “เยาวชนพลเมืองศรีสะเกษ เป็นพลังพลเมืองแห่งการตื่นรู้ในการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นบนฐานความรู้ภูมิปัญญาที่สร้างสรรค์” เพราะเด็ก เยาวชนมีศักยภาพและเป็นพลังสำคัญในการพัฒนาสังคมชุมชนท้องถิ่น เพียงผู้ใหญ่เปิดโอกาส เปิดพื้นที่การ เรียนรู้ให้เด็กเยาวชนได้คิดเอง ทำเอง แสดงศักยภาพของตนเองที่สร้างสรรค์ในการคิดวิเคราะห์ ศึกษาความรู้ วางแผน ลงมือทำจริงบนฐานความรู้ และสรุปบทเรียนจากการลงมือทำจริงผ่านการทำโครงการเพื่อชุมชน (Community Based Project) เพราะเราเชื่อว่า “การเรียนรู้ที่ดีที่สุดคือการคิดและลงมือทำจริงบน ฐานความรู้” กระบวนการดำเนินโครงการพัฒนาเยาวชนพลเมืองดีศรีสะเกษเพื่อสร้างพลังเยาวชนพลเมืองศรีสะเกษ 1 ปีที่ผ่านมา เป็นกระบวนการเรียนรู้ร่วมระหว่างเด็กเยาวชน ผู้ปกครอง ผู้นำชุมชน พี่เลี้ยงหรือโค้ชในพื้นที่ จังหวัดศรีสะเกษ โดยมีพี่เลี้ยงหรือโค้ชทำหน้าที่ในการหนุนเสริมจัดกระบวนการเรียนรู้ ตั้งคำถาม ชวนคิด ชวนคุย ชวนวิเคราะห์ ชวนสรุปบทเรียน เพื่อให้เยาวชนสามารถดึงศักยภาพของตัวเองมาใช้เพื่อพัฒนาชุมชน ท้องถิ่นศรีสะเกษร่วมกันโดยมีกระบวนการและขั้นตอนในการปฏิบัติการ 6 ขั้นตอน คือ
1) การพัฒนาข้อเสนอ โครงการของกลุ่มแกนนำเด็กเยาวชน ชุมชน พี่เลี้ยงในพื้นที่
2) การศึกษาข้อมูลความรู้ชุมชน
3) การเสริม ทักษะชีวิตและแรงบันดาลใจในการทำงาน
4) การลงมือทำปฏิบัติการจริงบนฐานความรู้
5) การถอดบทเรียน
6) การสื่อสารสังคม/เทศกาลแห่งการเรียนรู้
ทั้งหมดนี้เป็นเส้นทางในการสร้างพลังพลเมืองเยาวชนคนรุ่นใหม่ที่ มีคุณภาพ โดยเน้นการสร้างคุณลักษณะเยาวชนพลเมืองที่ดี คือ สำนึกรักท้องถิ่น สำนึกความเป็นพลเมือง คิดวิเคราะห์เชื่อมโยงได้ใช้ข้อมูลความรู้ในการทำงาน รู้จักตนเอง มีทักษะการจัดการโครงการ มีการทำงาน ร่วมกันเป็นทีมรับฟังความคิดเห็นผู้อื่น กล้าแสดงออกในทางที่สร้างสรรค์รู้เท่าทันสื่อและเป็นแกนนำพัฒนา ชุมชนท้องถิ่นแผ่นดินเกิดของตนเอง ผลการดำเนินโครงการที่ผ่านมา สามารถเปิดพื้นที่การเรียนรู้ของเยาวชนได้คิดเอง ทำเอง และ ปฏิบัติการโครงการเพื่อชุมชนบนฐานความรู้ในพื้นที่ 4 อำเภอ จำนวน 10 โครงการ ผ่านกระบวนการเติมพลัง และการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อให้เยาวชนสามารถดึงศักยภาพของตัวเองมาใช้เพื่อพัฒนาชุมชนท้องถิ่นศรีสะเกษ ทำให้เกิดกลุ่มแกนนำเยาวชนในการ สืบทอด อนุรักษ์ภูมิปัญญา วัฒนธรรมท้องถิ่น การเรียนรู้วิถีการหาอยู่หา กินบนฐานทรัพยากรในชุมชน การดูแลผู้สูงอายุในชุมชน และการจัดกระบวนการเรียนรู้แบบเพื่อนช่วยเพื่อน ก่อเกิดเป็นพลังเยาวชนพลเมืองรุ่นใหม่ (Active Citizen) ที่เป็นพลังสำคัญในการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นตนเอง ท่ามกลางกระแสการเปลี่ยนแปลงปัจจุบันได้อย่างมีคุณค่า
การดำเนินโครงการพัฒนาเยาวชนพลเมืองดีศรีสะเกษ ปี 2 จึงเป็นการออกแบบเพื่อสร้าง กระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมระหว่างกลุ่มแกนน าเด็ก เยาวชน ผู้ปกครอง ผู้นำชุมชน พี่เลี้ยงหรือโค้ช เพื่อ เปิดพื้นที่ เปิดโอกาสให้กลุ่มแกนนำเด็กเยาวชนสามารถดึงศักยภาพของตัวเองมาใช้เพื่อพัฒนาชุมชนท้องถิ่น ศรีสะเกษ โดยมีการดำเนินการประชาสัมพันธ์รับข้อเสนอโครงการ การค้นหาโจทย์ สิ่งที่กลุ่มแกนนำเด็ก เยาวชนอยากทำร่วมกันในพื้นที่ผ่านการหนุนเสริมเติมพลังจัดกระบวนการเรียนรู้ของชุมชน พี่เลี้ยงหรือโค้ชใน พื้นที่ โดยการตั้งคำถาม ชวนคิด ชวนคุย ชวนวิเคราะห์ปัญหา ผลกระทบที่มีต่อชุมชนตนเอง ทุนชุมชนหรือ ของดีที่มีในชุมชนตนเองแล้วนำมาออกแบบ พัฒนาเป็นข้อเสนอโครงการเพื่อพัฒนาชุมชนท้องถิ่นตนเองจาก การดำเนินการดังกล่าวมีโครงการของกลุ่มแกนนำเยาวชนในพื้นที่ที่ผ่านการพิจารณากลั่นกรองเบื้องต้น จำนวน 20 โครงการ
ดังนั้นศูนย์ประสานงานการวิจัยเพื่อท้องถิ่นจังหวัดศรีสะเกษ ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการ สร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) มูลนิธิสยามกัมมาจล ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) จึงได้จัด “เวทีเติมพลัง เสริมความคิดสำนึกพลเมืองเยาวชนในการทำโครงการเพื่อชุมชนท้องถิ่นจังหวัดศรีสะเกษ” เพื่อให้เป็นเวทีใน การเติมเต็มพลังเสริมความคิดโดยกรรมการและผู้ทรงคุณวุฒิ อันจะเป็นประโยชน์ต่อการสร้างสำนึกพลเมือง กลุ่มแกนนำเยาวชนในการทำโครงการเพื่อชุมชนท้องถิ่นตนเองและโครงการพัฒนาเยาวชนพลเมืองดีศรีสะเกษ ปี 2 ให้มีความชัดเจนมากขึ้น
วัตถุประสงค์
1. เพื่อเติมเต็มเสริมพลังกลุ่มเยาวชนให้มีความชัดเจนในการดำเนินโครงการ
เพื่อชุมชน
2. เพื่อสร้างความเข้าใจทีมพี่เลี้ยงในการสร้างสำนึกพลเมืองผ่านการทำโครงการ เพื่อชุมชน
3. เพื่อพิจารณากลั่นกรองโครงการและวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของโครงการร่วมกัน
ห้องที่ 1 : ห้องพิกุลทอง: ประเด็นโครงการด้านประเด็นสังคมวัฒนธรรมชุมชน
โครงการเยาวชน :
1.ปราสาทตาเล็งศูนย์รวมความศรัทธาของชุมชน
2.ทวนเข็มนาฬิกาย้อนเวลาหาความหลัง
3.สะพานสายบุญ
4.อนุรักษ์สืบสานการละเล่นกันตรึมพื้นบ้าน
5.สืบสานสะเนง สะเองกวย
6.ชวนน้องอ่าน สานความรู้ สู่มือน้อง
7.เส้นสายลายไหมมัดหมี่มัดใจสายใยกอนกวยโซดละเว
8.เรียนรู้การทอผ้าไหมของกลุ่มเยาวชนบ้านขี้นาค
ผู้ทรงคุณวุฒิ :
1. ผศ.ดร. เอมอร แสนภูวา คณะบดีคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ
2. วิลัยลักษณ์ หงส์วรางกูร สสส.
3. ปุณิกา พุณพาณิชย์ มูลนิธิสยามกัมมาจล
4. อภิสิทธิ์ ลัมยศ โครงการเสริมสร้างศักยภาพเครือข่ายเยาวชนจังหวัดน่าน
ผู้ดำเนินรายการ : เบ็ญจมาภรณ์ แดนอินทร์
ผู้บันทึก : เพ็ญศรี ชิตบุตร
ห้องที่ 2 : ห้องพิกุลแก้ว: ประเด็นโครงการด้านสัมมาอาชีพชุมชน
โครงการเยาวชน :
1.ตะบายกันตีลอภิเวิดเยาวชนภูมิด่าน
2.สวนผักปลอดภัยเชื่อมสายใยความผูกพัน
3.อนุรักษ์จักสาน
4.กบสร้างพลังสามัคคี ชีวีพอเพียง
5.เด็กแสนร่วมใจ สร้างรายได้เสริมชีวิต
6.ชุมชนน่าอยู่ด้วยมือเรา
ผู้ทรงคุณวุฒิ :
1. อาจารย์จิระศักดิ์ ทองแย้ม กรรมการโครงการพัฒนาเยาวชนฯ
2. อุบล สวัสดิ์ผล นักวิจัยท้องถิ่นจังหวัดศรีสะเกษ
3. นูรอามีนี สาและ สงขลาฟอรั่ม
4. บุญธรรม จำปาสุข พัฒนาชุมชนอำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ
ผู้ดำเนินรายการ : ปราณี ระงับภัย
ผู้บันทึก : ดวงมณี นารีนุช
โครงการเยาวชน :
1.สมุนไพรตาจู สร้างความรู้ สู่ชุมชนคนบ้านใต้
2.Forest of life สร้างพลังชีวิต อนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชุมชน
3.พืชสมุนไพรพิชิตกลิ่น
4.น้ำสมุนไพรในชุมชน
5.แอโรบิกสร้างมิตรภาพ
6.วัยใสวัยเก๋า ร่วมเล่าสืบสานวิถีชีวิต
ผู้ทรงคุณวุฒิ :
1. กมลรัตน์ จูมสีมา กรรมการโครงการพัฒนาเยาวชนฯ
2. ปุณิกา หงษ์อุดร มูลนิธิสถาบันวิจัยเพื่อพัฒนาท้องถิ่นอีสาน
3. อภินันท์ บุญทอน ศูนย์ประสานงานการวิจัยเพื่อท้องถิ่น จังหวัดสุรินทร์
4. อุบลวรรณ ปลื้มจิตร มูลนิธิสยามกัมมาจล
ผู้ดำเนินรายการ : ประมวล ดวงนิล
ผู้บันทึก : ทัพไทย ชุ่มนาเสียว