โครงการพัฒนาเยาวชนในชุมชนท้องถิ่น 4 ภาค ระยะที่ 2 : หลักสูตรนักถักทอชุมชน เพื่อพัฒนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว
โครงการพัฒนาเยาวชนในชุมชนท้องถิ่น 4 ภาค ระยะที่ 2 : หลักสูตรนักถักทอชุมชน เพื่อพัฒนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว
กิจกรรมขับเคลื่อนโครงการ
โครงการอบรมเชิงปฏิบัติการ “สร้างเครือข่ายและพัฒนาทักษะพี่เลี้ยงภาคใต้ : ภาวะผู้นำและการจัดกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนาเด็กและเยาวชน"
ความเป็นมา วัตถุประสงค์

โครงการอบรมเชิงปฏิบัติการ “สร้างเครือข่ายและพัฒนาทักษะพี่เลี้ยงภาคใต้ : ภาวะผู้นำและการจัดกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนาเด็กและเยาวชน

27-29 มีนาคม 2561

ณ โรงแรมแกรนด์ปาร์ค จ.นครศรีธรรมราช


วัตถุประสงค์โครงการ

  1. เพื่อให้พี่เลี้ยงได้รู้จักตนเองและกระบวนการทำงานแบบมีส่วนร่วมที่เกิดจากพลังขับเคลื่อนภายใน
  2. เพื่อพัฒนาพี่เลี้ยงเด็กและเยาวชนในพื้นที่ให้มีท้ศนคติ ความรู้ และทักษะในการจัดกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม และการให้คำปรึกษากับเด็กและเยาวชนในชุมชนท้องถิ่นของตนเองได้
  3. เพื่อสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ของพี่เลี้ยงเด็กและเยาวชนในพื้นที่ให้มีพลังในการขับเคลื่อนงานเพื่อพัฒนาศักยภาพเด็กและเยาวชนในท้องถิ่นตนเอง

กลุ่มเป้าหมาย

นักถักทอชุมชน ผุ้ใหญ่ใจดี พี่เลี้ยงชุมชน ที่มีบทบาทหน้าที่รับผิดชอบดูแลงานด้านพัฒนาเยาวชน / สภาเด็กและเยาวชนระดับตำ อปท.ตำบลละไม่เกิน 10 คน

­

ผู้เข้าร่วมเวที

  1. เทศบาลเมืองปากพูน                                     จังหวัดนครศรีธรรมราช
  2. เทศบาลตำบลโพธิ์เสด็จ                                จังหวัดนครศรีธรรมราช
  3. องค์การบริหารส่วนตำบลกลาย                       จังหวัดนครศรีธรรมราช
  4. องค์การบริหารส่วนตำบลเขาพังไกร                จังหวัดนครศรีธรรมราช
  5. เทศบาลตำบลท่าแพ                                     จังหวัดนครศรีธรรมราช
  6. องค์การบริหารส่วนตำบลควนชะลิก                จังหวัดนครศรีธรรมราช
  7. องค์การบริหารส่วนตำบลท่าเรือ                     จังหวัดนครศรีธรรมราช
  8. องค์การบริหารส่วนตำบลนาทราย                   จังหวัดนครศรีธรรมราช

ผลลัพธ์

เกิดเครือข่ายพี่เลี้ยงเยาวชนภาคใต้ อย่างน้อย 40 คน พร้อมแผนงานพัฒนาเด็กและเยาวชนของแต่ละตำบล

พี่เลี้ยงเยาวชน มีทักษะภาวะผู้นำและทักษะการโคช สามารถออกแบบจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อสร้างเครือข่ายและพัฒนาศักยภาพเด็กและเยาวชนให้เกิดการเรียนรู้จากการลงมือปฏบัติจริงในพื้นที่

วิทยากรกระบวนการหลัก  โดยคุณสรายุทธ สุวรณชนะและทีม

สนับสนุนโดย

  1. มูลนิธิสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์
  2. กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย
  3. สมาคมพัฒนาประชากรและชุมชน (PDA)
  4. สถาบันยุวโพธิชน มูลนิธิสัมมาชีพ
  5. สถาบันเสริมสร้างการเรียนรู้เพื่อชุมชนเป็นสุข (สรส.)
  6. ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด(มหาชน)
  7. มูลนิธิสยามกัมมาจล
กำหนดการและรายงานผล
27
มีนาคม
2018
กำหนดการของวันที่ 27 มีนาคม 2018
08.00 - 09.00 น.
ลงทะเบียน
09.00 - 09.15 น.
กล่าวต้อนรับและชี้แจงวัตถุประสงค์
09.15 - 10.00 น.
กิจกรรมสันทนาการและแนะนำทำความรู้จัก
โดยวิทยากรกระบวนการหลัก : คุณจรายุทธ สุวรรณชนะและทีม
10.00 - 00.15 น.
พักรับประทานอาหารว่างและเครื่องดื่ม
10.15 - 12.00 น.
กิจกรรม 360 องศา

กระบวนการ
ให้คนที่ตรงกับคำถามเหล่านี้ ก้าวออกมาข้างหน้า / สัมภาษณ์บางคน

คำถาม
• ใครชอบพี่หมื่นฯ ในบุพเพสันนิวาส เพราะอะไร
• สถานที่ที่ชอบไป เพราะอะไร
• ใครมีพี่น้องกี่คน
- รู้สึกอย่างไรเป็นลูกคนเดียว
- ใครเป็นพี่คนโต รู้สึกอย่างไร / มีความรับผิดชอบอย่างไร
สิ่งที่ภาคภูมิใจ
- ใครเป็นลูกคนกลาง รู้สึกอย่างไร

• สำรวจตัวเอง 4 ระดับ
คำถามมีความสุขอยู่ในระดับไหนใน 4 ระดับ

• 4.จักรวาลจัดสรร
• กระบวนการ
เปลี่ยนคู่รอบละคำถามและเล่าให้เพื่อนฟังตามโจทย์

โจทย์คำถาม
1.ความภาคภูมิใจ ความสำเร็จ ความประทับใจในการทำงานเยาวชน หรืองานอื่นๆ คือเรื่องใดบ้าง
2.อะไรคือสิ่งที่หล่อเลี้ยงให้เราทำงานเพื่อเด็กๆ (แรงบันดาลใจ,แรงจูงใจ)

12.00 - 13.00 น.
พักรับประทานอาหารกลางวัน
13.00 - 13.20 น.
• กิจกรรมสันทนาการ กิจกรรมเสร็จฉันและเธอ
กระบวนการ
นั่งล้อมวงใหญ่ หันหน้าจับคู่กัน
โจทย์
ให้ผลัดกันบอก
- ชื่อผลไม้
- อวัยวะในร่างกาย
- บอกชื่อที่เกี่ยวข้องกับนครศรีธรรมราช
ใครแพ้นวดให้เพื่อน รอบสุดท้ายคนชนะนวดให้เพื่อน
13.20 - 14.00 น.
กิจกรรมโจรขึ้นบ้าน

กระบวนการ
เป็นวงใหญ่ มีแผ่นยางคนละ 1 แผ่นให้เป็นตัวแทนบ้าน มีบ้านว่าง 1 บ้าน
โจทย์ ทุกคนต้องรักษาบ้านของชุมชน อย่าให้บ้านว่าง
หน้าที่ ปกป้องบ้านตนเอง บ้านเมือง
กติกา ห้ามกั๊กบ้าน ห้ามเตะย้ายบ้าน ห้ามทำร้ายโจร
ดำเนินไป 12 รอบ ในที่สุดเป้าหมายสองนาทีทำสำเร็จ
14.00 - 14.20 น.
พักรับประทานอาหารว่างและเครื่องดื่ม
14.20 - 16.00 น.
องค์ประกอบของการทำงานที่ประสบความสำเร็จและยั่งยืน
• เชื่อมองค์ประกอบกับการทำงานจริง
กระบวนการ
ถอดบทเรียนจากกิจกรรมโจรขึ้นบ้าน นำเข้าสู่เนื้อหาหลัก
เชื่อมการเล่นเกมส์ กับประสบการณ์ในการทำงาน มาถอดเป็นการทำงานอย่างมีส่วนร่วม ประกอบด้วย 3 หัวข้อ
1.วิธีการ กระบวนการ ทำงานที่ดี
- การทำงานแบบมีส่วนร่วม มี 4 ข้อ (วิธีการทำงานที่ดี)
• คิดร่วม (คุยหรือปรึกษาหารือกัน) ทำให้เห็นเป้าหมายร่วมกัน เช่น เป้าหมาย วิธีการ ทรัพยากร
• ตัดสินใจร่วม
• ทำร่วม
• รับผิดชอบร่วม
2.ความสัมพันธ์ที่ดีรองรับ (ครอบครัว ชุมชน)
• ต้องช่วยเหลือเกื้อกูลกัน
• ไว้วางใจกัน เชื่อมันซึ่งกันและกัน
• การให้อภัยกัน
• เป็นเรื่องสำคัญที่ต้องทำให้ความสัมพันธ์ที่ดีให้เกิดขึ้น
• เมื่อสามารถสร้างความรักความสามัคคีให้เกิดขึ้น งานขึ้นยั่งยืน
3.บุคลากรมีภาวะความเป็นผู้นำ
คุณลักษณะของความเป็นผู้นำ มีสิ่งเหล่านี้
1. จิตอาสา
2. เสียสละ
3. สังเกต
4. รับฟัง
5. มีทักษะในการสื่อสาร
6. คุณธรรม จริยธรรม
7. มีความรับผิดชอบ
8. เป็นผู้ตามที่ดีด้วย
15.15 - 17.30 น.
กิจกรรมกระบวนการทำงานแบบมีส่วนร่วม
28
มีนาคม
2018
กำหนดการของวันที่ 28 มีนาคม 2018
08.00 - 08.30 น.
ลงทะเบียน
08.30 - 09.00 น.
กิจกรรม Check in - สันทนาการ

Check in
กติกา : ให้ถามคนข้างๆ ต่อไปกันไปเรื่อยๆ "เช้านี้เป็นอย่างไรบ้าง"

กิจกรรมนับเลข 1-20
กติกา :ห้ามนับซ้ำเลขกัน / ห้ามคนข้างๆ นับต่อกันไป / ห้ามส่งซิกกัน

กิจกรรมเรียงลำดับ
กติกา ให้สื่อสารกันอย่างไรก็ได้ห้ามคุยกัน เป็นการฝึกการสื่อสารโดยไม่คยกัน

โจทย์
1.เรียงลำดับความสูงมากไปน้อย
2.เรียงลำดับอายุจากมากไปหาน้อย
3.ให้เรียงลำดับตามเดือนเกิด
4.ให้เรียงลำดับตามสีผิว


กิจกรรมให้จับกลุ่มคนที่เป็นแบบเรา
กติกา : ให้ใช้สัญลักษณ์หรือการสื่อสารแบบใดก็ได้แต่ห้ามคุยกัน
โจทย์
1.ให้จับกลุ่มคนเกิดวันเดียวกัน (อาทิตย์ - เสาร์)
คำถาม
- ลักษณะนิสัยเด่นของคนเกิดแต่ละวัน เหมือนหรือต่างกันอย่างไร
- เรื่องอะไรที่ทำให้คนในแต่วันหงุดหงิด ไม่พอใจ
09.00 - 10.30 น.
@กิจกรรมท้องฟ้าใสไร้ก้อนเมฆ : รู้จักตนเอง จัดการอารมณ์ของตนเอง

@กิจกรรมการฟังที่ดี

วิธีการทำงานกับวัยรุ่นโดยใช้การฟังด้วยหัวใจ ทักษะการฟังด้วยหัวใจ การฟังอย่างลึกซึ้ง เป็นทักษะการฟังที่ดี
10.30 - 10.45 น.
พักรับประทานอาหารว่างและเครื่องดื่ม
10.45 - 12.00 น.
กิจกรรมการฟังด้วยหัวใจ
12.00 - 13.00 น.
พักรับประทานอาหารกลางวัน
13.00 - 13.20 น.
ผ่อนพักตระหนักรู้ (การนอนเพื่อพักผ่อน)

กิจกรรมสันทนาการ : HOME
อุปกรณ์ มีแผ่นยางคนละ 1 แผ่น ให้สมมุติเป็นบ้าน
กติกา ให้ทุกคนออกจากบ้านไปทำตามโจทย์โดยต้องกลั้นหายใจและออกเสียงตี๋ไปตลอดเส้นทางถ้าไม่ไหวให้กลับมาที่บ้านแล้วเริ่มใหม่ ทำภารกิจให้สำเร็จภายในระยะเวลาที่กำหนด
โจทย์ ให้ตรี๋ไป.......แล้วกลับมาบ้าน
1. บ้านเพื่อน
2. ที่ทำงาน
3. โรงพยาบาล
4. ความสำเร็จ
แบ่งกลุ่มละ 4-6 คน และให้ถอดบทเรียนจากกิจกรรม
โจทย์ แบ่งปันหนึ่งเรื่องที่อยากให้เพื่อนได้เรียนรู้

13.20 - 15.00 น.
กิจกรรมผ่านประสบการณ์ : กิจกรรมปิดตาดึงเชือก เพื่อเรียนรู้บทบาทของผู้นำที่ดี

อุปกรณ์ : ผ้าปิดตา เชือก

กติกา
1.ใช้ผ้าปิดตาและต้องหลับตาให้สนิท (ให้มองไม่เห็น)
2.ให้มือทุกคนอยู่ที่เชื่อก
3.ทำเชือกให้เป็น 4 เหลี่ยมจตุรัส
4.พูดคุยกันได้

เวลา : 20 นาที

ถอดบทเรียนวงใหญ่

โจทย์ เราจะนำกิจกรรมนี้ไปให้เยาวชน / ผู้ใหญ่ เรียนรู้ในเรื่องใดได้บ้าง
29
มีนาคม
2018
กำหนดการของวันที่ 29 มีนาคม 2018
08.00 - 08.30 น.
ลงทะเบียน
08.30 - 09.00 น.
กิจกรรมชมคลิปการศึกษา สะท้อนการเรียนรู้
Check In : รู้สึกอย่างไรกับกิจกรรมที่ผ่านมาทั้งสองวัน
09.00 - 09.30 น.
กิจกรรมสันทนาการ
+ กิจกรรมนับเลข จับคู่ นับผลัดกันนับเลข 1-3 หลายแบบ
+ กิจกรรมปลาทู ปลาเข่ง
09.30 - 10.30 น.
+ กิจกรรม 4 เหลี่ยมแตก
10.30 - 10.45 น.
พักรับประทานอาหารว่างและเครื่องดื่ม
10.45 - 12.00 น.
World Cafe

กิจกรรม World Cafe

เป็นเครื่องมือระดมความเห็น กระบวนการในการประชุมกับเด็กและเยาวชน ทำให้ประหยัดเวลาและได้ความคิดเห็นได้หลากหลาย

1.โจทย์ ให้ระดมความคิดกันใน 8 หัวข้อ แบ่งเป็น 8 กลุ่ม และเวียนเขียนไปทีละประเด็นจนครบตามเวลาที่กำหนด
1.บทบาทสำคัญของพี่เลี้ยงเยาวชนมีอะไรบ้าง
2.คุณลักษณะ/คุณสมบัติของพี่เลี้ยงที่ดีของพี่เลี้ยงเยาวชนมีอะไรบ้าง
3.เป้าหมายสำคัญของการพัฒนาเยาวชนมีอะไรบ้าง
4.กิจกรรมหรือการเรียนรู้แบบไหนที่เหมาะกับเยาวชนหรือนำมาใช้กับเยาวชนได้
5.เราต้องสร้างการมีส่วนร่วมกับใครหรือองค์กรใด (ใน - นอกชุมชน)
6.ในฐานะพี่เลี้ยงเยาวชน / เยาวชน เราอยากจะพัฒนาหรือเรียนรู้เพิ่มเติมในเรื่องอะไรบ้าง
7.สิ่งที่เราต้องการสนับสนุนในการทำงานกับเยาวชนมีอะไรบ้าง
8.ทำอย่างไรให้เครือข่ายทำงานพัฒนาเยาวชนยั่งยืน
โจทย์ 2 ให้สรุปจับประเด็นในแต่ละหัวข้อให้แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนนำเสนอ เป็นการฝึกจับประเด็นและนำเสนอ
29 มีนาคม 2561
12.00 - 13.00 น.
พักรับประทานอาหารกลางวัน
13.00 - 14.30 น.
กิจกรรมประเมินกลุ่ม
"การประเมินไม่ใช่ประเมินว่าองค์กรเราดีหรือไม่ดี หรือว่าเก่ง แต่เป็นการประเมินเพื่อก้าวไปสู่เป้าหมายข้างหน้า"
คุณจรายุทธ สุวรรณชนะ วิทยากร

ใช้เครื่องมือใยแมงมุมในการประเมินตนเองจาก 8 หัวข้อ จากกิจกรรม World Cafe
โจทย์ : ให้ประเมินองค์กรตนเอง ตาม 8 หัวข้อ องค์กรเราอยู่ในระดับไหน เพราะอะไร

เป็นการทบทวนการทำงานด้านเด็กและเยาวชน เพื่อจะพัฒนาและเดินต่อ
14.30 - 16.00 น.
กิจกรรมวางเป้าหมายและแผนงานพัฒนาเด็กและเยาวชนในระดับตำบล / เครือข่ายระหว่างตำบล
16.00 - 17.00 น.
กิจกรรมมิตรภาพ คุณค่าและศักยภาพของตนเองและเพื่อนร่วมทีม
สรุปผลกิจกรรม/บันทึกการทำงาน




“กระบวนการสร้างเครือข่ายและพัฒนาทักษะพี่เลี้ยงภาคใต้”


อยากเป็นพี่เลี้ยงก็ลองให้ฝึกตัวเองแบบง่ายๆ โดยมีหลักง่ายๆ คือการเปิดพื้นที่ให้เด็กได้พูดและแสดงความคิดเห็น ลดการแนะนำ ลดการสอนลง”

อ่านเนื้อหากระบวนการค่ายพี่เลี้ยงได้ที่นี่

สถานการณ์โลกในปัจจุบันที่มีความจำเป็นเร่งด่วน ที่ต้อง “บ่มเพาะคนรุ่นใหม่” ให้เติบโตเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพ เพื่อเป็นกำลังสำคัญในการช่วยกันดูแลและพัฒนาโลกของเราให้น่าอยู่ต่อๆ ไป ต่อเนื่องจากรุ่นสู่รุ่น เด็กและเยาวชนจะเติบโตเป็นเช่นนี้ได้ ต้องมีผู้ที่ทำหน้าที่บ่มเพาะความดีงามให้งอกงามขึ้นในตัวเด็กๆ ซึ่งอาจจะเป็นพ่อแม่ ผู้ปกครอง คนในชุมชน ครู อาจารย์ที่โรงเรียน ที่มีบทบาทสำคัญในการทำหน้าที่นี้ ซึ่งบุคคลเหล่านี้จำเป็นต้องมีทักษะในบ่มเพาะสิ่งเหล่านี้ให้เกิดในตัวเด็กๆ

ย่อจากประชากรโลกมาที่จังหวัดนครศรีธรรมราช ผู้ใหญ่ที่เรียกขานตนเองว่าเป็น “พี่เลี้ยงเยาวชน” ที่มีความแน่วแน่อยากจะพัฒนาลูกหลานของตนเองให้เป็นคนรุ่นใหม่ที่มีศักยภาพ ได้เล็งเห็นความสำคัญของกระบวนการเรียนรู้ที่จะพาลูกหลาน หรือเยาวชนของตนให้ไปสู่จุดหมายปลายทางเป็น “คนดี คนเก่ง มีสำนึกความเป็นพลเมือง” ดั่งที่วางไว้จึงได้มารวมตัวกันที่เวทีอบรมเชิงปฏิบัติการ “สร้างเครือข่ายและพัฒนาทักษะพี่เลี้ยงภาคใต้ : ภาวะผู้นำและการจัดกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนาเด็กและเยาวชน” ภายใต้โครงการพัฒนาเยาวชนในชุมชนท้องถิ่น (4 ภาค) ระยะที่ 2 : หลักสูตรนักถักทอชุมชน เพื่อพัฒนาเด็กเยาวชนและครอบครัว สนับสนุนโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย สถาบันเสริมสร้างการเรียนรู้เพื่อชุมชนเป็นสุข (สรส) มูลนิธิชุมชนท้องถิ่นพัฒนา มูลนิธิสยามกัมมาจล ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด(มหาชน)

การอบรมครั้งนี้ คณะผู้จัดงานได้ตั้งวัตถุประสงค์ เพื่อให้พี่เลี้ยงได้รู้จักตนเองและเกิดกระบวนการทำงานแบบมีส่วนร่วมที่เกิดจากพลังขับเคลื่อนภายใน เพื่อพัฒนาพี่เลี้ยงเด็กและเยาวชนในพื้นที่ให้มีทัศนคติ ความรู้ และทักษะในการจัดกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม และการให้คำปรึกษากับเด็กเยาวชนในชุมชนท้องถิ่นของตนเองได้ และเพื่อสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ของพี่เลี้ยงเด็กและเยาวชนในพื้นที่ให้มีพลังในการขับเคลื่อนงานเพื่อพัฒนาศักยภาพเด็กและเยาวชนในท้องถิ่นตนเอง

โดยมีอปท.ในพื้นที่จังหวัดนครศรีธรรมราชสนใจเข้าร่วม ได้แก่ องค์การบริหารส่วนตำบลกลาย,เทศบาลเมืองปากพูน, องค์การบริหารส่วนตำบลเขาพังไกร, เทศบาลตำบลท่าแพ, องค์การบริหารส่วนตำบลควนชะลิก, องค์การบริหารส่วนตำบลท่าเรือ, องค์การบริหารส่วนตำบลนาทราย ส่งบุคคลเหล่านี้ได้แก่ นักถักทอชุมชน(เจ้าหน้าที่อปท.ผู้เข้าร่วมในโครงการฯ) ผู้ใหญ่ใจดี พี่เลี้ยงชุมชน เยาวชน ที่มีบทบาทหน้าที่รับผิดชอบดูแลงานด้านพัฒนาเยาวชน / สภาเด็ก และเยาวชนระดับตำบล ร่วมเรียนรู้กับนักกระบวนกรอิสระ จรายุทธ สุวรรณชนะ ระหว่างวันที่ 27 – 29 มีนาคม 2561 ณ โรงแรม แกรนด์ปาร์ค จังหวัดนครศรีธรรมราช 

อ่านเนื้อหาฉบับสมบูรณ์ได้ที่นี่

­