สืบเนื่องจากการศึกษาดูงานและการจัดประชุมคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ ครั้งที่ 1/2558 ของโครงการพัฒนาเยาวชนในชุมชนท้องถิ่น (4 ภาค) ระยะที่ 2 : หลักสูตรนักถักทอชุมชน เพื่อพัฒนาเด็ก เยาวชนและครอบครัว ส่งผลให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ในพื้นที่เป้าหมาย 4 ตำบล ในจังหวัดสุรินทร์ ได้แก่ เทศบาลตำบลเมืองแก องค์การบริหารส่วนตำบลหนองอียอ องค์การบริหารส่วนตำบลหนองสนิท และองค์การบริหารส่วนตำบลเมืองลีง ตระหนักถึงการสร้างการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในชุมชนในการขับเคลื่อนกลไกเพื่อพัฒนาเด็ก เยาวชนและครอบครัว โดยผลักดันให้เกิด “โรงเรียนโรงเรียนครอบครัว” ใน ทต.เมืองแก และอบต.หนองอียอ ซึ่งเป็นลักษณะการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่ผู้ปกครองกับเยาวชนได้เรียนรู้ร่วมกันผ่านการทำกิจกรรม/โครงงานชุมชนในสถานศึกษา โดยมีเจ้าหน้าที่ท้องถิ่น/ นักถักทอชุมชน และครูแกนนำ/ พี่เลี้ยง มาร่วมเป็นที่ปรึกษาและเป็นพี่เลี้ยงให้แก่เยาวชน แต่ทว่าเจ้าหน้าที่ท้องถิ่น/ ถักทอชุมชน และครูแกนนำ/พี่เลี้ยงยังต้องการหนุนเสริมศักยภาพด้านทักษะการเป็นพี่เลี้ยง ที่สามารถออกแบบกระบวนการเรียนรู้และบูรณาการด้านการเรียนการสอนให้เชื่อมโยงกับวิถีชีวิตจริงในชุมชน
มูลนิธิสยามกัมมาจล ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) จึงร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั้ง 4 ตำบล และสถาบันเสริมสร้างการเรียนรู้เพื่อชุมชนเป็นสุข (สรส.) จึงได้จัดให้มีกิจกรรมสร้างเครือข่ายและออกแบบจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะ “พี่เลี้ยงเยาวชน” ครั้งที่ 1 เพื่อศึกษาดูงานและอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่องการออกแบบจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะพี่เลี้ยงแกนนำเยาวชนทั้ง 4 ตำบลในจังหวัดสุรินทร์ ระหว่างวันที่ 7-9 มิถุนายน 2558 ณ โรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา ต.โคกกลาง อ.ลำปลายมาศ จ.บุรีรัมย์
• ชม VDO เอนิเมชั่น แนะนำมูลนิธิสยามกัมมาจล และ VDO แนวคิดและวิธีการทำงานของมูลนิธิสยามกัมมาจล โดย คุณปิยาภรณ์ มัณฑะจิตร ผู้จัดการมูลนิธิสยามกัมมาจล
• แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันระหว่างมูลนิธิฯ สถานศึกษาและ อปท. 4 ตำบล
โจทย์ แต่ละท่านชมแล้ว รู้สึกอย่างไร และมีข้อคิดเห็นอย่างไรกับการพัฒนาเยาวชน ที่ต้องปรับบทบาทของครูผู้สอน (Teacher) มาเป็น "ครูฝึก" (Coacher) และมีบทบาทหน้าที่เป็นพี่เลี้ยงแกนนำเยาวชน
โดย คุณสุทิน ศิรินคร ผู้ช่วยผู้จัดการโครงการฯ มูลนิธิสยามกัมมาจล
1. เพื่อสร้างเครือข่ายและหนุนเสริมศักยภาพพี่เลี้ยงแกนนำเยาวชนระหว่างสถานศึกษากับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) 4 ตำบล ได้แก่ ทต.เมืองแก อบต.หนองอียอ อบต.หนองสนิท และ อบต.เมืองลีง
2.เพื่อยกระดับการทำงานของนักถักทอชุมชน อปท. รุ่นที่ 1 ในพื้นที่ จ.สุรินทร์ทั้ง 4 ตำบล เพื่อขับเคลื่อนกลไกเพื่อพัฒนาเด็ก เยาวชนและ ครอบครัวแ โดยสร้างการมีส่วนร่วมกับสถานศึกษา
• ทำความเข้าใจและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันเกี่ยวกับความเป็นมาของหลักสูตรนักถักทอชุมชน อปท. รุ่น 1
• Check in การเริ่มต้นกิจกรรมที่มีความหมาย
• กรอบคิดและทิศทางการศึกษาสำหรับอนาคต/ปัญหาใหม่ / เครื่องมือใหม่
• กระบวนการสร้างการเรียนรู้โดยกระบวนการ PBL : Problem Based Leaning
• กระบวนการออกแบบการเรียนรู้หน่วยบูรณาการโดย PBL
• การวิเคราะห์เชื่อมโยงหน่วยการเรียนกับมาตรฐาน ตัวชีวัดของหลักสูตรแกนกลางฯ
• ทักษะการฝึกผู้เรียนสร้างผังความคิดโดย Mind mapping PLC
หมายเหตุ พักรับประทานอาหารว่าง เวลา 14.30 - 14.45 น.
• ชม VDO ภาพยนตร์เรื่อง เดอะ คอรัส เป็นเรื่องราวของครูคนหนึ่งที่เข้าถึงพรสวรรค์ของเด็กนักเรียนและใช้ดนตรีเพื่อดึงศักยภาพของเด็กและปรับพฤติกรรมความก้าวร้าว เกเรของเด็กนักเรียน แต่ต้องต่อสู้กับวุฒิภาวะและนโยบายของผู้บริหารโรงเรียนที่ใช้กฎเหล็ก “แรงมา แรงกลับ”
• ถอดบทเรียนเพื่อสะท่้อนมุมมองและแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากการชมภาพยนตร์
- ครูสะท้อนว่า ชื่นชมครู ทำให้เกิดแรงบันดาลใจที่จะหันกลับมาดูแลเอาใจใส่พฤติกรรมการเรียนรู้และนิสัยของลูกศิษย์ในชั้นเรียนมากยิ่งขึ้น และจะเปลี่ยนความเชื่อใหม่ว่า "แรงมา ไม่แรงตอบ"
- ผู้บริหาร รร. สะท้อนว่า หากโรงเรียนมีครูแบบนี้จะดีมาก ครูเข้าใจพฤติกรรมเด็ก สามารถดึงศักยภาพของเด็กแต่ละคนได้ ใกล้ชิดเอาใจใส่ทำให้เด็กเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมเลิกเกเร ก้าวร้าวได้
• การสร้างคุณค่าและปลูกฝังจริยธรรมผ่านนิทานและเรื่องเล่า
• การฝึกสมาธิเพื่อกำกับความเพียร และการกำกับสติเพื่อการรู้ตัวโดย Yoga
• การสร้างบรรยากาศคลื่นสมองต่ำ การผ่อนคลายแบบลึกโดย Body scan
• การเสริมแรงด้านบวก Empower เพื่อสร้างคุณค่ากันและกัน
• กิจกรรมจิตศึกษากับการพัฒนาคลื่นสมองต่ำ สร้างสมาธิ การจดจ่อ การเห็นคุณค่าในตนเองและสรรพสิ่ง
• การสร้างคุณค่าและเคารพคุณค่าความเป็นมนุษย์ PLC
แบ่งกลุ่มย่อยรายพื้นที่ 4 ตำบล
โจทย์ 1) ได้เรียนรู้อะไรจากโรงเรียนลำปลายมาศพัฒนาตลอด 3 วัน 2 คืน หรือตนเองเปลี่ยนแปลงอย่างไรทั้งด้านความรู้ ทักษะ ทัศนคติ/มุมมอง และพฤติกรรมนิสัย
2) สถานศึกษากับ อปท. ทั้ง 4 ตำบล. จะยกระดับการทำงานเพื่อขับเคลื่อนงานด้านการพัฒนาเยาวชนในชุมชนท้องถิ่นอย่างไร
ผลลัพธฺ์รายทาง
- ได้เครือข่ายพี่เลี้ยงแกนนำเยาวชนจาก อปท. และสถานศึกษา 24 แห่งในพื้นที่ 4 ตำบลใน จ.สุรินทร์ ยอดรวม 61 คน
| พื้นที่เป้าหมาย อปท. | จน. รร. | จน. ผอ. | จน.ครู | จน.ผดด. | จน. ผู้บริหารท้องถิ่น/ นักถักทอชุมชน | จน.เยาวชนแกนนำ/ ประธานสภาเด็กฯ |
| ทต.เมืองแก | 7 แห่ง | 2 คน | 12 คน | 2 คน | 2 คน | 0 คน |
| อบต.หนองอียอ | 4 แห่ง | 0 คน | 5 คน | 0 คน | 2 คน | 0 คน |
| อบต.หนองสนิท | 6 แห่ง | 2 คน | 6 คน | 1 คน | 3 คน | 0 คน |
| อบต.เมืองลีง | 7 แห่ง | 6 คน | 14 คน | 2 คน | 2 คน | 1 คน |
- ได้แผนงานเพื่อยกระดับการทำงานของทีมนักถักทอชุมชน อปท.กับสถานศึกษาทั้ง 24 แห่งในการขับเคลื่อนกลไกเพื่อพัฒนาเด็ก เยาวชนและครอบครัวทั้ง 4 ตำบล