โรงเรียนบ้านหนองไผ่ เป็นโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 3 ได้ตระหนักถึงความสำคัญของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และเพื่อเป็นการตอบสนองวิสัยทัศน์โรงเรียน ที่กล่าวว่า "โรงเรียนบ้านหนองไผ่ สามารถพัฒนาครูได้ตามมาตรฐาน ประสานกับชุมชน โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นร่วมจัดการศึกษาให้เด็กทุกคนมีคุณธรรมนำความรู้ เป็นผู้นำด้านวิชาชีพตามแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง" สนองพันธกิจข้อ 5 ที่ว่า "พัฒนาการจัดการเรียนการสอนด้านอาชีพ โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ให้มีผลงานเป็นที่ประจักษ์ตามแนวทางของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง" และกลยุทธ์การพัฒนาสถานศึกษา ข้อที่ 2 คือ "พัฒนาคุณธรรม ความสำนึกในความเป็นชาติไทยและวิถีชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง"
วัตถุประสงค์
- เพื่อให้นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้อย่างถูกต้อง
- เพื่อให้นักเรียนสามารถปฏิบัติตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้อย่างถูกต้อง
- เพื่อให้นักเรียนเป็นผู้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
- เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้กับนักเรียน ครู/บุคลากรทางการศึกษา ผู้ปกครองและหน่วยงานอื่น
เป้าหมาย
- ด้านปริมาณ
- นักเรียน ร้อยละ 80 มีความรู้ ความเข้าใจหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้อย่างถูกต้อง
- นักเรียน ร้อยละ 80 สามารถปฏิบัติตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้อย่างถูกต้อง
- นักเรียนร้อยละ 80 มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ “อยู่อย่างพอเพียง” ในระดับดีขึ้นไป
- นักเรียน ครู/บุคลากรทางการศึกษา ผู้ปกครอง ร้อยละ 70 ใช้ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านหนองไผ่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 3 เป็นแหล่งเรียนรู้
- มีศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา แบบครบวงจร จำนวน 1 ศูนย์
- ด้านคุณภาพ
- นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจและสามารถปฏิบัติตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้อย่างถูกต้อง
- นักเรียนเป็นผู้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ “อยู่อย่างพอเพียง” ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
- นักเรียน ครู/บุคลากรทางการศึกษา ผู้ปกครอง และหน่วยงานอื่น ใช้ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านหนองไผ่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 3 เป็นแหล่งเรียนรู้
- มีศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงแบบครบวงจร
วิธีดำเนินการ
- ขั้นเตรียมการ
- ประชุมครู/บุคลากรทางการศึกษาและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และศึกษาเอกสารหลักฐานต่าง ๆ ได้แก่ แผนปฏิบัติราชการประจำปี 2553 และรายงานการประเมินตนเอง ประจำปีการศึกษา 2553 ของโรงเรียนบ้านหนองไผ่ เพื่อศึกษาความต้องการจำเป็น ความสอดคล้องเหมาะสมและความเป็นไปได้ในการดำเนินโครงการ รวมทั้งการศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับความพร้อมของบุคลากรและทรัพยากรซึ่งประกอบด้วยวัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องใช้ อาคารสถานที่ และงบประมาณว่ามีความเพียงพอและเหมาะสม ในการดำเนินโครงการหรือไม่
- ให้ความรู้และบูรณาการการเรียนการสอน เรื่องแนวทางการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ แก่นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ในชั่วโมงการสอน
- สำรวจความสนใจของนักเรียนและผู้ปกครองที่ต้องการเข้าร่วมกิจกรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
- ประชุมครู/บุคลากรทางการศึกษาและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อกำหนดกิจกรรมของโครงการ รวมทั้งการวางแผนการดำเนินงานในแต่ละกิจกรรม
- เขียนโครงการและเสนอโครงการเพื่อขออนุมัติ
- ขั้นดำเนินการ
ขั้นที่ 1 ระเบิดจากข้างใน ผู้บริหารต้องสร้างศรัทธาให้ครูและนักเรียนในโรงเรียนเห็นคุณค่าของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่พระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำรัสให้คนไทยนำมาปฏิบัติใช้ในการดำรงชีวิต โดยจัดกิจกรรมอบรมให้ความรู้ ศึกษาดูงานแก่ครูและนักเรียนอย่างต่อเนื่อง
ขั้นที่ 2 เลือกกิจกรรมการเรียนรู้ตามศักยภาพของตนเอง โดยครูและนักเรียนศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาและความต้องการของชุมชน ปฏิบัติกิจกรรมพัฒนาการเรียนรู้ที่ตอบสนอง กับบริบท และสภาพแวดล้อม ปัญหาของสังคม ในชุมชนที่ตนเองอาศัยอยู่
ขั้นที่ 3 ประชุมวางแผนสร้างหลักสูตร ให้ตอบสนองมาตรฐานการเรียนรู้ ออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ ว่าเราควรจะใช้กิจกรรมอย่างไร จึงจะสร้างอุปนิสัยพอเพียงให้นักเรียนได้ โดยเน้นการจัดกิจกรรมที่หลากหลายด้วยการลงมือปฏิบัติจริง และใช้แหล่งเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของนักเรียน
ขั้นที่ 4 จัดทำแหล่งเรียนรู้แบบเกื้อกูลภายในโรงเรียน จำนวน 17 ฐาน ประกอบด้วย ฐานนาข้าว ฐานเห็ดนางฟ้า ฐานปุ๋ยชีวภาพ ฐานผักปลอดสารพิษ ฐานหมูหลุม ฐานโรงสีข้าว ฐานสมุนไพร ฐานธนาคารขยะ ฐานเพาะเลี้ยงกบ ฐานเพาะเลี้ยงปลา ฐานไก่ไข่ ฐานไผ่หวาน ฐานป่าภูมิรักษ์ ฐานน้ำส้มควันไม้ ฐานถ่านผลไม้ ฐานห้องสมุด ฐานห้องคอมพิวเตอร์ (แหล่งเรียนรู้แบบเกื้อกูล หมายถึง แหล่งเรียนรู้ที่ใช้ทรัพยากรสนับสนุนซึ่งกันและกัน เช่น นำฟางข้าวจากฐานนาข้าวมาทำก้อนเห็ดนางฟ้าไว้ประจำที่ฐานเห็ดให้นักเรียนได้เก็บดอกขาย เมื่อก้อนเห็ดนางฟ้าหมดอายุไม่ออกดอกแล้ว นำก้อนเห็ดไปทำปุ๋ยหมักที่ฐานปุ๋ย เพื่อใส่แปลงผักที่ฐานผักปลอดสารพิษ เป็นต้น) เพื่อให้นักเรียนได้เรียนรู้ด้วยการปฏิบัติจริงเห็นคุณค่าของทรัพยากรต่างๆ ฝึกการพึ่งตนเองและอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่พร้อมที่จะแบ่งปัน มีจิตสำนึกรักษ์สิ่งแวดล้อมและเห็นคุณค่าของวัฒนธรรมค่านิยมเอกลักษณ์ ความเป็นไทย
ขั้นที่ 5 สร้างความรู้ ความเข้าใจให้นักเรียนและผู้ปกครองได้เห็นประโยชน์ของการเรียนรู้กิจกรรมอันเนื่องมาจากพระราชดำริตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้วยการพึ่งตนเองจะส่งผลต่อคุณภาพการดำรงชีวิตที่ดีขึ้น
ขั้นที่ 6 ออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนแบบมีส่วนร่วมระหว่างครูกับนักเรียน หมายถึง ต้องลดบทบาทการบรรยายของครูมาเป็นการใช้คำถามให้นักเรียนฝึกคิด โดยจัดกระบวนการให้นักเรียนได้ฝึกคิดเชื่อมโยง คิดวิเคราะห์ คิดสังเคราะห์ จากแหล่งเรียนรู้ที่ได้ปฏิบัติจริง
ขั้นที่ 7 ประเมินแผนการจัดการเรียนรู้ โดยใช้แบบประเมินตรวจสอบว่าสิ่งที่ครูออกแบบกิจกรรมการสอนไปนั้นครอบคลุมและเหมาะสมสามารถทำให้นักเรียนบรรลุตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้หรือไม่ โดยประเมินจากผลการเรียนรู้ของนักเรียน พิจารณาเป็นรายบุคคล และต้องประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้วยเครื่องมือที่สร้างขึ้นสำหรับตรวจสอบอุปนิสัยพอเพียงอย่างต่อเนื่อง
ขั้นที่ 8 จัดกระบวนการเรียนรู้ด้วยการใช้โครงงาน เพื่อสร้างสรรค์ความรู้ใหม่ด้วยการค้นคว้าหาความรู้ ทักษะ และประสบการณ์ด้วยตนเองจากแหล่งเรียนรู้
ขั้นที่ 9 ประเมินผลการสอน โดยการตรวจสอบนักเรียนเป็นรายบุคคล ด้วยการทดสอบความรู้ ทักษะการปฏิบัติ ประเมินพฤติกรรม และผลงานที่ปรากฏ แล้วบันทึกสรุปผลหลังการสอน ว่า นักเรียนบรรลุตามจุดประสงค์มากน้อยเพียงใด มีปัญหาและอุปสรรคที่ต้องแก้ไขหรือไม่ และ มีคำแนะนำเพื่อจะนำไปพัฒนาการสอนต่อไปอย่างไร
ขั้นที่ 10 การเผยแพร่กิจกรรม ครูสามารถพัฒนาการเรียนการสอนที่ตอบสนอง บริบท และสภาพปัญหาของสังคม ชุมชน นำผลงานไปจัดนิทรรศการ โรงเรียน หน่วยงานต่างๆ มาขอศึกษาดูงานการขับเคลื่อนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านหนองไผ่ อีกทั้งสื่อต่างๆ อาทิ หนังสือพิมพ์ วิทยุ โทรทัศน์ วารสาร นิตยสารต่างๆ นำผลงานของโรงเรียนไปเผยแพร่ประชาสัมพันธ์
- ขั้นประเมินผล
- ทดสอบความรู้ความเข้าใจของนักเรียนเกี่ยวกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเมื่อเสร็จสิ้นการดำเนินโครงการ
- ประเมินความสามารถของนักเรียนในการปฏิบัติตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
- ประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านหนองไผ่ “อยู่อย่างพอเพียง”
- คำนวณค่าร้อยละของจำนวนนักเรียน ครู/บุคลากรทางการศึกษา ผู้ปกครอง ที่ใช้ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านหนองไผ่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 3 เป็นแหล่งเรียนรู้
- ประเมินความพึงพอใจครู/บุคลากรทางการศึกษา ผู้ปกครอง และหน่วยงานอื่น ที่ใช้ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านหนองไผ่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 3 เป็นแหล่งเรียนรู้
- ขั้นสรุป รายงานผล
- ประเมินกิจกรรมและสรุปผลการดำเนินงาน
- เสนอแนะแนวทางแก้ไขปรับปรุง
- รายงานผลการดำเนินงานตามโครงการ
ระยะเวลาการดำเนินการ
- ตลอดปีการศึกษา 2554
งบประมาณ 870,000 บาท
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
- นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจและสามารถปฏิบัติตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้อย่างถูกต้อง
- นักเรียนเป็นผู้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ “อยู่อย่างพอเพียง” ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
- นักเรียน ครู/บุคลากรทางการศึกษา ผู้ปกครอง และหน่วยงานอื่น ใช้ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านหนองไผ่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 3 เป็นแหล่งเรียนรู้
- มีศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงแบบเกื้อกูล