บ้านเจ้าไหมมีปลาที่ไม่ใช่ปลาเศรษฐกิจมากมายที่ติดมากับเรืออวน ไม่จำเป็นต้องไปหาวัตถุดิบที่ไหน คนในชุมชนต้องรู้จักเอาภูมิปัญญามาใช้ให้เป็นประโยชน์ คนก็อยู่กันได้โดยไม่ต้องพึ่งพาภายนอกมากนัก
เวทีพัฒนาโครงการสึนามิพื้นที่บ้านเจ้าไหม ต.เกาะลิบง อ.กันตัง จ.ตรัง ครั้งที่ 2
27 สิงหาคม 2555 ณ ห้องประชุมหาดเจ้าไหม อ.กันตัง จ.ตรัง
ผู้ร่วมประชุม
กลุ่มแกนนำ สกว. รวม 18 คน
วัตถุประสงค์
เพื่อหารือการทำงานร่วมกัน
เพื่อให้ได้ข้อสรุปประเด็นที่ต้องการทำงาน
สรุปเวที
การพูดคุยในครั้งนี้ ยังคงมุ่งไปที่ 2 ประเด็นคือ ประเด็นการท่องเที่ยว และประเด็นการแปรรูป ทีมส่วนหนึ่งเห็นว่า การท่องเที่ยวบ้านหาดยาวสำคัญและต้องปรับปรุง ต้องเตรียมความพร้อมเพราะท่าเรือหาดยาวเป็นที่รองรับเรือทัวร์ที่ผ่านมาจากจังหวัดภูเก็ต กระบี่ พังงา ก่อนจะไปสู่ทะเลอันดามัน นักท่องเที่ยวแต่ละปีมีเยอะ แต่ส่วนใหญ่มาเพื่อผ่านไป และทิ้งขยะเอาไว้ คนในชุมชนก็ยังไม่พร้อมที่จะทำการท่องเที่ยว บางส่วนของชุมชนพยายามดำเนินการมานานแต่ก็ยังไม่สำเร็จ จึงอยากทำท่องเที่ยว แต่ส่วนใหญ่โดยเฉพาะกลุ่มผู้หญิงให้ความสำคัญกับการแปรรูปปลาทะเลมากกว่า เพราะเมื่อสามีออกเรือไปหาปลา ผู้หญิงไม่มีงานทำ ส่วนใหญ่อยู่กับบ้าน ไม่มีรายได้ ปลาที่ได้มาก็ส่งคนอื่น ไม่มีมูลค่าเพิ่ม จึงต้องการทำเรื่องการแปรรูป แต่ก็ยังไม่มีความรู้มากนัก คนในหาดยาวแม้จะมีการแปรรูปแต่เป็นการทำกินภายในครัวเรือน ต้องการเห็นที่อื่นที่แปรรูปสำเร็จ และมีรูปแบบที่หลากหลายบ้าง ผู้ใหญ่บ้านบอกว่า เห็นด้วยอย่างมากกับการแปรรูปเพราะผู้ใหญ่มีเรือ มีแพ และเห็นว่า โอกาสของคนหาดยาวน่าจะได้ลงมือทำการแปรรูปเองเพื่อสร้างรายได้ แต่ปัญหาคือไม่มีที่ทำการ และเรื่องน้ำเสีย กลิ่นเหม็น
อย่างไรก็ตาม ในครั้งนี้ ได้ข้อสรุปว่า ควรจะหยิบเรื่องการแปรรูปปลามาสร้างการเรียนรู้ให้กับทีมงาน ทั้งเรื่องแนวคิด การบริหารจัดการ การรวมกลุ่ม เสียก่อน เป็นการพิสูจน์ความมุ่งมั่น ตั้งใจ หลังจากนั้นเฟสที่ 2 ค่อยมาคุยกันอีกครั้งว่า จะทำอย่างไร เพราะขณะนี้แม้จะเป็นเรื่องการแปรรูปก็ยังไม่มีข้อมูลข้อเท็จจริงเรื่องที่เกี่ยวข้องแต่อย่างใด ดังนั้นหากจะทำเรื่องการแปรรูป จะต้องค้นหาหรือสำรวจเพื่อให้ได้ข้อมูลเหล่านี้เสียก่อน
- สำรวจคนที่ออกเรือหาปลา ได้ปลาอะไรบ้าง เอาไปไหน ที่เหลือทำอย่างไร ทำแล้วเอาไปไหน เอาไปอย่างไร เอาไปแล้วได้อะไรบ้าง คุ้มค่าหรือไม่ ใครเป็นคนเอาไป เอาไปไหน เอาไปอย่างไร ปริมาณปลาที่ได้เท่าไหร่ มีการจัดการอย่างไร คนในชุมชนได้หรือเสียอะไรอย่างไร
- สำรวจพันธุ์ชนิดของปลา
- สำรวจปลาเศรษฐกิจ
- สำรวจปลาเหลือ ชนิด ขนาด ปริมาณ
- สำรวจการเอาไปใช้ประโยชน์ ขาด? เหลือ? ทำอย่างไร
- สำรวจแม่บ้านที่ยังไม่มีงานทำ
- สำรวจคนแปรรูปปลาหลายๆ แบบ
- สำรวจข้อมูล “คนเมื่อก่อนเขาเอาปลาพวกนี้ไปทำไหรกันมั่ง”
- แล้วเราจะเอาอะไร มาทำอะไร ทำอย่างไร ต้นทุนเท่าใด ใครจะช่วย ทำแล้วเอาไปไหน จะขายได้หรือไม่ ขายได้เท่าใด คุ้มหรือไม่ แล้วใครจะทำ
- จะทำงานเป็นกลุ่มได้หรือไม่ ใครจะเป็นคนทำ สถานที่ การจัดการ ทำแล้วจะได้อะไรกับใครบ้าง ใครจะเสียบ้าง
สรุป คนในชุมชนต้องไปใช้เวลาในการปรึกษาหารือร่วมกันเพื่อให้ได้ข้อมูลข้อเท็จจริงเบื้องต้น
การนำปลาที่ติดมากับอวนที่ไม่ใช่ปลาเศรษฐกิจมาแปรรูปเป็นการใช้ทรัพยากรให้คุ้มค่า เกิดประโยชน์สูงสุด และยังเป็นการลดปัญหาการเล่นหวย เล่นหุ้น ในกลุ่มแม่บ้าน