โครงการอบรมกระบวนการนักสืบสายน้ำ 

หลักการและเหตุผล

มูลนิธิโลกสีเขียว เป็นองค์กรพัฒนาเอกชนด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้เล็งเห็นความสำคัญของการพัฒนาทักษะในการประเมินสภาพแวดล้อมโดยประชาชนกลุ่มต่างๆ และเริ่มพัฒนากระบวนการ "นักสืบสายน้ำ" ขึ้นในปี พ.ศ. 2540 ซึ่งเป็นกระบวนการเรียนรู้สำรวจธรรมชาติที่ช่วยให้เยาวชนและสาธารณชนทั่วไป สามารถประเมินคุณภาพน้ำและความเป็นไปในระบบนิเวศแม่น้ำลำธารได้ด้วยตนเอง พร้อมกับสร้างความตระหนักต่อความสำคัญของสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาอย่างยั่งนืน โดยส่งเสริมให้ผู้เรียนค้นหาปฏิบัติกานดูแลสาย้ำท้องถิ่น ภายใต้ศักยภาพที่ตนสามารถทำได้อย่างสร้างสรรค์และสนุกสนาน ในเชื่องต้นพบว่าเป็นกระบวนการเรียนรู้สิ่งแวดล้อมศึกษาที่มีประสิทธิภาพและมีพลังมาก จากโครงการนำร่องจึงนำไปสู่โครงการใหญ่ในลุ่มแม่น้ำปิง และขยายผลไปกว้างไกลทั่วประเทศ ตลอดจนประเทศเพื่อนบ้านอาเซียนหลายประเทศ อาทิ อินโดนีเซีย มาเลเซีย ลาว และเวียดนาม

ประสิทธิผลและความสำเร็จของโครงการเห็นได้ชัดเจนที่สุดจากการสำรวจผลงานอนุรักษ์ของเยาวชนทั่วประเทศ ภายใต้การดำเนินงานของโครงการอื่นที่มิได้เกี่ยวข้องใดๆ กับมูลนิธิโลกสีเขียว อาทิ การประกวดโครงการดูแลแหล่งน้ำของธนาคารไทยพาณิชย์ และการสรรหากลุ่มเยาวชนอนุรักษ์ธรรมชาติดีเด่น ซึ่งพบว่ากลุ่มเยาวชนที่ทำงานอนุรักษ์ส่วนใหญ่มีจุดเริ่มมาจากกิจกรรมนักสืบสายน้ำ ที่ได้ขยายไปตามโรงเรียน หน่วยงาน และองค์กรสิ่งแวดล้อมศึกษาต่างๆ

ในปี พ.ศ. 2560 มูลนิธิโลกสีเขียว ได้รับการสนับสนุนจากมูลนิธิสยามกัมมาจล ให้จัดทำหนังสือชุดคู่มือนักสืบสายน้ำขึ้นใหม่ โดยมีการปรับปรุงเนื้อหาและรูปเล่มให้มีความกระชับทันสมัย และเข้าถึงสาธารณชนทั่วไปได้มากขึ้น อีกทั้งยังเป็นเครื่องมือในการสำรวจดูแลลำน้ำ ซึ่งมีความสำคัญกับชีวิตเราทุกคนและดยงใยกับทุกระบบนิเวศ ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการสร้างความตระหนักต่อความสำคัญในการอนุรักษ์ธรรมชาติและการพัฒนาที่ยั่งยืน

เพื่อให้คู่มือนักสืบสายน้ำและกระบวนการฝึกอบรมนักสืบนายน้ำ ได้รับการเผยแพร่ขยายสู่เครือข่ายนักกิจกรรม นักพัฒนาสังคม ชุมชนท้องถิ่น เยาวชนท้องถิ่น และสาธารณชนวงกว้างมากขึ้น มูลนิธิโลกสีเขียวจึงได้จัดให้มีโครงการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการกระบวนการนักสืบสายน้ำขึ้นอีกครั้ง โดยมุ่งหวัง กลุ่มเป้าหมายหลักๆ ของเครือข่ายนักสืบสายน้ำเดิม กลุ่มเครือข่ายกิจกรรมด้านสิ่งแวดล้อม กลุ่มโรงเรียน / ครู เยาวชนที่ทำงานด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และกลุ่มองค์กรท้องถิ่นที่สนใจ เพื่อพัฒนาทักษะและเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับกลุ่มเป้าหมายในเรื่องกระบวนการนักสืบสายน้ำเกิดความต่อเนื่อง เชื่อมโยงการเรียนรู้ และการดูแลสายน้ำนไปสู่การวางแผนเพื่อดูแลรักษาทรัพยากรน้ำในชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไปได้ในอนาคต

วัตถุประสงค์

1. เพื่อเผยแพร่ขยายกิจกรรมกระบวนการ "นักสืบสายน้ำ" ให้กับตัวแทนจากกลุ่มเป้าหมาย
2. เพื่อให้ตัวแทนกลุ่มเป้าหมายสามารถนำกระบวนการนักสืบสายน้ำ ไปใช้ในการดูแล วางแผนเฝ้าระวังรักษาแหล่งต้นน้ำและลำน้ำ ร่วมถึงการรักษาสิ่งแวดล้อมของชุมชนได้ด้วยตนเอง
3. เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายที่เข้าร่วมกิจกรรม เกิดการแลกเปลี่ยนและผสมผสานความรู้ท้องถิ่นกับความรู้วิทยาศาสตร์ของสัตว์ที่ใช้บ่งชี้คุณภาพของลำน้ำ

กลุ่มเป้าหมายเข้าร่วม

1. ตัวแทนจากเครื่องข่าวนักสืบสายน้ำเดิม
2. ตัวแทนจากกลุ่มเครือข่ายกิจกรรมด้านสิ่งแวดล้อม
3. ตัวแทนจากกลุ่มโรงเรียน / ครู / เยาวชน ที่ทำงานด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
4. ตัวแทนกลุ่มองค์กรท้องถิ่นที่สนใจ

วัน เวลา การอบรม

รุ่น 1 วันที่ 25 - 27 กุมภาพันธ์ 2562

รุ่น 2 วันที่ 2 - 4 มีนาคม 2562

หมายเหตุ : อบรมจำนวน 2 ครั้ง ผู้เข้าร่วมอบรมครั้งละ 30 คน รวมผู้เข้าร่วมอบรมจำนวน 60 คน)

สถานที่อบรม : สถานีวิจัยสัตว์ป่าเชียงดาว จ.เชียงใหม่

­