กิจกรรมขับเคลื่อนโครงการ
“เพิ่มพลังวิสัยทัศน์ ผู้อำนวยการโรงเรียน สู่การเป็นครูของครู (Super Coach)” ศึกษาดูงานที่โรงเรียนรุ่งอรุณ
ความเป็นมา วัตถุประสงค์

ประเทศไทยมีการปฏิรูปการศึกษามาตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๔๒ จนมาถึงการปฏิรูปรอบที่สองเมื่อปี พ.ศ.๒๕๕๒ แต่คุณภาพการศึกษาของประเทศก็ยังไม่ดีขึ้นได้อย่างทั่วถึง คณะกรรมการขับเคลื่อนการปฏิรูปเพื่อรองรับการปรับเปลี่ยนตามนโยบาย Thailand 4.0 ภาคีภาครัฐและภาคเอกชนได้ขับเคลื่อนปฏิรูปการศึกษาเป็นพื้นที่นวัตกรรมใน ๖ พื้นที่ ๘ จังหวัด

จากข้อความที่กล่าวมาข้างต้น จะเห็นได้ว่าแนวทางการจัดการศึกษามีทั้งในภาครัฐ ภาคเอกชน/ธุรกิจ สถานประกอบการ ภาคประชาชน ภาคท้องถิ่นแม้กระทั่งภาคการเมืองได้เข้ามามีส่วนร่วมจัดการศึกษาส่งเสริมสนับสนุนและลงทุนด้านการศึกษาและการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคนไทย สังคมไทยและประเทศชาติมากขึ้น แต่จากข้อเท็จจริงก็ยังมองเห็นปัญหาของการศึกษาที่สะท้อนการลงทุนสูง ทั้งงบประมาณและทรัพยากรทางการศึกษา แต่คุณภาพของผู้เรียนตํ่ากว่าที่ควรจะเป็น โดยดูจากผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตํ่าผู้เรียนขาดทักษะการเรียนรู้และคุณลักษณะ ที่พึงประสงค์ซึ่งสะท้อนผลกลับไปยังความด้อยคุณภาพและประสิทธิภาพของระบบการบริหารจัดการการศึกษาคุณภาพของครูและผู้บริหารสถานศึกษา โครงการปฏิรูปการเรียนรู้สู่ผู้เรียน พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๖๐ “สะท้อนปัญหาและทางออกตอบโจทย์ปฏิรูปการศึกษาไทย”

สืบเนื่องจากภาคีเครือข่ายมียุทธศาสตร์ที่มุ่งพัฒนาการศึกษาอย่างจริงจัง ที่บอกลา การสอนแบบระบบเดิมท่องจำ ไปสู่ ระบบใหม่ แบบค้นคว้า เน้นการสร้างทักษะชีวิตและทักษาอาชีพ เพื่อสร้างนักเรียนคนรุ่นใหม่ ตอบสนองต่อการพัฒนาคนในประเทศที่เริ่มต้นจากฐานโรงเรียนที่มีความเชื่อว่า “โรงเรียนเป็นประตูสู่การเปลี่ยนแปลง” เพื่อพัฒนาและยกระดับคุณภาพการศึกษาของประเทศไทย อย่างต่อเนื่อง

และยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. ๒๕๖๑ – ๒๕๘๐) ด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ กล่าวว่าการเปลี่ยนโฉมบทบาท “ครู” ให้เป็นครูยุคใหม่ โดยปรับบทบาทจาก “ครูสอน” เป็น “โค้ช” หรือ “ผู้อํานวยการการเรียนรู้” ทําหน้าที่กระตุ้น สร้างแรงบันดาลใจ แนะนําวิธี เรียนรู้และวิธีจัดระเบียบการสร้างความรู้ออกแบบกิจกรรมและสร้างนวัตกรรมการเรียนรู้ให้ผู้เรียน ครูจึงเป็นบุคคลสำคัญในการอบรมบ่มความรู้ ประสบการณ์ที่ส่งเสริมให้นักเรียนทุกคนก้าวสู่สังคม และเผชิญกับสภาวการณ์ต่างๆ ได้อย่างรู้ทันตนเอง และสภาพแวดล้อมที่อยู่ตรงหน้า ด้วยการปฏิบัติและการแก้ปัญหาได้อย่างสร้างสรรค์

สถาบันอาศรมศิลป์ สถาบันอุดมศึกษาที่ก่อกำเนิดจากการขยายผลแนวคิดและประสบการณ์การจัดการศึกษาแบบองค์รวม (Holistic Education) ของโรงเรียนรุ่งอรุณ ภายใต้การดูแลของมูลนิธิโรงเรียนรุ่งอรุณ กว่า ๒๐ ปี ซึ่งเป็นสถาบันที่มุ่งพัฒนาคุณภาพการศึกษาและพัฒนาเด็กและเยาวชนให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ผ่านกระบวนการพัฒนาอย่างเป็นองค์รวม ได้เห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาเด็กนักเรียนและเห็นถึงปัญหาของการจัดการศึกษาของประเทศไทยดังที่กล่าวข้างต้น จึงมีเจตนาที่จะนำความเชี่ยวชาญในการแก้ปัญหาอย่างเป็นองค์รวมผ่านหลักสูตร “เพิ่มพลังวิสัยทัศน์ ผู้อำนวยการโรงเรียน สู่การเป็นครูของครู (Super Coach)” จึงมุ่งให้ผู้บริหารและครู ได้รับการเสริมพลังเพื่อการตระหนักถึงความสำคัญ และบทบาทหน้าที่ของครูในศตวรรษที่ ๒๑ ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นพลวัตของเทคโนโลยีส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางสังคม เศรษฐกิจ วิถีความเป็นอยู่ และวัฒนธรรม ครูต้องมีความตื่นตัว ตื่นรู้ และเท่าทันการเปลี่ยนแปลง เพื่อการจัดสภาพแวดล้อมการเรียนรู้สำหรับผู้เรียนในระดับต่างๆ รู้จักตนเอง การประมาณตน การประเมินสถานการณ์ ให้ถึงพร้อมทั้งทัศนคติ ความรู้ และทักษะอย่างเข้าถึงระบบคุณค่าแท้ของการเรียนรู้ต่างๆ เห็นคุณค่าของวัฒนธรรมที่หลากหลายอย่างมีความหมายกับชีวิตและโลก พร้อมด้วยสมรรถนะที่สามารถพึ่งพาตนเอง และเป็นที่พึ่งของผู้อื่นได้อย่างเหมาะสมตามวัยผ่านความร่วมมือทำหน้าที่เป็นคู่คิดเคียงบ่าเคียงไหล่กับผู้บริหารและคณะครูโรงเรียนมีชัยพัฒนา เพื่อสนับสนุนเพิ่มเติมหนุนเสริมการทำงานด้านวิชาการและการปรับสภาพแวดล้อมให้เอื้อต่อการเรียนการสอน เป็นการพัฒนาการบูรณาการการสอนวิชาพื้นฐานกับงานเกษตรให้เป็นภาพเดียวกันดังเป้าหมายการจัดการศึกษาของโรงเรียนรุ่งอรุณ เพื่อเปิดมุมมองด้านการจัดการศึกษาในระบบโรงเรียนที่มีวิสัยทัศน์ว่า “ชีวิตคือการศึกษา การศึกษาคือชีวิต” ซึ่งชี้ให้เห็นว่าการศึกษานั้นต้องเป็นไปเพื่อการพัฒนาผู้เรียนแบบองค์รวม กล่าวคือโรงเรียนต้องเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้และพื้นที่บ่มเพาะการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้เรียนทั้งระบบWhole School Transformทั้งทางด้านจิตใจ (Heart) พฤติกรรม (Hand) และปัญญา (Head) โดยเริ่มจากบทบาทของผู้บริหารที่เป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง การบริหารจัดการทางด้านหลักสูตรและการเรียนการสอน การจัดการสภาพแวดล้อมเพื่อการเรียนรู้ การพัฒนาครูซึ่งเป็นหัวใจของการจัดการศึกษาด้วยแนวทาง PLC: Professional Learning Community และการทำงานร่วมกับผู้ปกครอง ส่งผลต่อผู้เรียนที่มีทักษะการเรียนรู้จักตนเอง และมีทักษะและสมรรถนะที่สอดคล้องกับบริบทของสังคมการเรียนรู้ในศตวรรษที่ ๒๑

ดังนั้น การเปิดมุมมองและพัฒนากระบวนทัศน์ของการจัดการศึกษาที่ส่งผลต่อผลสัมฤทธิ์ ของผู้เรียน เป็นการต่อยอดการเรียนรู้ของผู้บริหารและคณะครู ให้เข้าใจกระบวนการเรียนรู้แบบใฝ่รู้ (Active Learning) ที่ส่งผลให้เด็กเป็นเจ้าของการเรียนรู้และสภาพแวดล้อม จนเกิดการเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลงในระดับความตระหนักถึงมิติด้านคุณค่าของผู้เรียนพร้อมทั้งพัฒนาความเข้าใจในบทบาทและท่าทีในการสร้างความสัมพันธ์ที่เหมาะสมผ่านการพัฒนาศักยภาพจากที่กล่าวมาสถาบันอาศรมศิลป์และโรงเรียนรุ่งอรุณ จึงพร้อมที่จะให้ความร่วมมือและทำหน้าที่เป็นกัลยาณมิตร นำประสบการณ์การจัดการเรียนรู้และการพัฒนาโรงเรียนทั้งระบบ (Whole School Transform) มาถ่ายทอดประสบการณ์และร่วมเคียงบ่าเคียงไหล่กับผู้บริหารและคณะครูในการพัฒนาการศึกษาของกลุ่มโรงเรียนในโครงการร่วมพัฒนา (Partnership Schools) ให้มีศักยภาพและก้าวสู่การปรับวิธีเรียน เปลี่ยนวิธีสอนให้เป็นโรงเรียน ๔.๐ (Whole School Transform)หรือองค์กรแห่งมืออาชีพในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนได้

­

วัตถุประสงค์

เพื่อส่งเสริมและพัฒนาพลังวิสัยทัศน์ของผู้อำนวยการโรงเรียนให้เป็นครูของครู (Super Coach)

ที่สามารถออกแบบการเรียนรู้ให้ผู้เรียนเป็นเจ้าของการเรียนรู้ด้วยตนเอง

๑. การการออกแบบ ROAD MAP และแผนการจัดการเรียนแบบใฝ่รู้ (Active Learning) โดยใช้กระบวนการ OLE ให้บรรลุวัตถุประสงค์ ๓ ด้าน ความรู้ ทักษะ คุณค่า กระบวนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นการลงมือปฏิบัติจริง สื่อ และการประเมินผล

๒. การออกแบบการเรียนรู้แบบไม่แยกส่วนโดยเชื่อมโยงการบูรณาการฐานวิชาการและฐานธุรกิจแบ่งปันโดยมีพื้นที่ในโรงเรียนและชุมชนเป็นแหล่งเรียนรู้

๓. กระบวนการสื่อสาร การเป็นโค้ชและกระบวนกรด้วยกระบวนการโค้ชชิ่งและสร้างชุมชนผู้เชี่ยวชาญการเรียนรู้ (PLC : Professional Learning Community) 

กำหนดการและรายงานผล
03
มีนาคม
2019
Before Action Review
13.00 - 17.00 น.
Check-in เข้าที่พัก SP GARDEN ถนนพระราม ๒ ซอย ๕๐ (ฝั่งเดียวกับเซ็นทรัลพระราม ๒)
04
มีนาคม
2019
ศึกษาดูงาน ณ โรงเรียนรุ่งอรุณ
06.00 - 07.00 น.
เดินทางมาโรงเรียนรุ่งอรุณ
07.00 - 07.30 น.
รับประทานอาหารเช้า เรือนไม้ไผ่ สถาบันอาศรมศิลป์
07.30 - 08.00 น.
สังเกตกิจกรรมยามเช้าวิถีโรงเรียนรุ่งอรุณ ฝ่ายมัธยม และประถมศึกษา
นำโดยอาจารย์สืบศักดิ์ น้อยดัด
08.00 - 09.00 น.
ลงทะเบียน (เรือนรับอรุณ)
กล่าวต้อนรับ Check – in เป้าหมายของผู้อำนวยการ ครู ณ เรือนรับอรุณ เปิดมุมมองและพัฒนากระบวนทัศน์ของการจัดการศึกษาที่ส่งผลต่อผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียน พร้อมแลกเปลี่ยนการจัดการศึกษาที่ส่งผลต่อผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียน และบรรยายพิเศษ “การเปลี่ยนแปลงโรงเรียนเป็น 4.0 Whole School Transform”
โดย รองศาสตราจารย์ประภาภัทร นิยม
09.00 - 10.00 น.
แบ่งกลุ่ม ผอ.ครู คละโรงเรียนเป็น อนุบาล ๑ กลุ่ม ประถมศึกษา ๒ กลุ่ม มัธยมศึกษา ๓ กลุ่ม โดยใช้กล้องมือถือบันทึกภาพสิ่งที่ตนเองเกิดการเรียนรู้ เรียนรู้ในห้องเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาและประถมศึกษา
พร้อมเขียนบันทึกการเรียนรู้ของครู ประเด็นการเรียนรู้ดังนี้
• สังเกตวิธีการเรียนรู้ของนักเรียนอนุบาล ประถมศึกษา และมัธยม
• สังเกตบทบาทของครูที่เป็นหุ้นส่วนของการเรียนรู้
• สังเกตการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างครูกับนักเรียนเป็นรายบุคคล
• สังเกตการณ์จัดการชั้นเรียน

นำโดย อ.เปรมปรีติ หาญทะนง อ.เรวดี ดุงศรีแก้ว
อ.โกเมน อ้อชัยภูมิ อ.สุวรรณา ชีวพฤกษ์ อ.สืบศักดิ์ น้อยดัด
อ.อภิษฎา ทองสะอาด และ อ.สมจิตต์ สุวรรณวงษ์
10.30 - 12.00 น.
ทำเอง กินเอง ผู้บริหาร ครู ในโครงการร่วมพัฒนา
ร่วมประกอบอาหารกับนักเรียนและรับประทานอาหารร่วมกัน

กิจกรรมที่ ๒ กลุ่ม อนุบาล และ ประถมศึกษา
-ถอดการเรียนรู้โดยกระบวนการ การสะท้อนชั้นเรียนเพื่อการเปลี่ยนแปลง (CRC: Classroom Reflection to Change)
ห้องประชุมเรือนรับอรุณ
สังเกต ร่วมเรียนรู้กิจกรรมช่วงบ่าย
สุขภาพ - กาย – จิตซักถามแลกเปลี่ยนข้อสงสัย
• ศึกษาแหล่งการเรียนรู้และสภาพแวดล้อมรอบรั้ว
โรงเรียนรุ่งอรุณ แบ่ง ๒ กลุ่ม เดินชมบรรยากาศโรงเรียนโดยรอบดังนี้
-เรือนเวฬุคาม (งานปั้นดิน ดูจิตดูใจ)
-เรือนรสิกคาม ชุมชนบ้านช่าง (งานศิลปะ งานไม้ งานทอ)
-ศูนย์สุขภาพวิถีไทย
-ศูนย์การจัดการทรัพยากรขยะการเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
กิจกรรมที่ ๒ กลุ่มมัธยม
-ถอดการเรียนรู้โดยกระบวนการ การสะท้อนชั้นเรียนเพื่อการเปลี่ยนแปลง (CRC: Classroom Reflection to Change)
ห้องประชุมเรือนรับอรุณ
-สังเกตกระบวนการ AAR สะท้อนการจัดการเรียนการสอน
ของทีมครูระดับชั้นมัธยมศึกษาโรงเรียนรุ่งอรุณ
13.30 - 17.00 น.
-ชมวีดีโอการจัดการเรียนรู้ของโรงเรียนรุ่งอรุณ อนุบาล ประถม และมัธยม
-แลกเปลี่ยนการเรียนรู้ และ ถอดบทเรียนการสังเกตชั้นเรียน KM
ด้วยวิธีการแบบ Fish Bowl
โดย รองศาสตราจารย์ประภาภัทร นิยม
17.00 - 18.00 น.
เดินทางเข้าที่พัก สถานที่ปฏิบัติธรรมครุสติสถานบางครุ
รับประทานอาหารเย็น และพักผ่อนตามอัธยาศัย
05
มีนาคม
2019
กำหนดการของวันที่ 05 มีนาคม 2019
07.00 - 07.30 น.
รับประทานอาหารเช้า
07.30 - 10.00 น.
กิจกรรมที่ ๓
-แบ่งกลุ่ม ถอดสิ่งที่ได้เรียนรู้ ฝึกทักษะการเป็น “ผู้อำนวยการเรียนรู้” (Facilitator) ที่จะเป็นผู้วิชาการและเป็นเจ้าของในการสร้างการเปลี่ยนแปลง Change Agent อย่างมืออาชีพ นำโดย ผอ.โรงเรียน
- ศึกษาแนวทางการจัดโครงสร้างตารางเรียนของโรงเรียน
รุ่งอรุณ
- ชมวีดีโอการเรียนรู้บูรณาการโครงการ ข้าวไทย วิถีไทย ชั้นประถม ๕ โรงเรียนรุ่งอรุณ
10.00 - 10.15 น.
พักรับประทานอาหารว่าง
10.15 - 12.00 น.
-วิถีการเรียนรู้ที่เข้าถึงระบบ “คุณค่า” ผ่านกระบวนการเรียนแบบใฝ่รู้ (Active Learning) การเรียนรู้ที่บรรลุเป้าหมาย ๓ ด้าน
คือ ความรู้ ทักษะ คุณค่า
โดย อาจารย์สุวรรณา ชีวพฤกษ์
ผู้รับใบอนุญาตโรงเรียนรุ่งอรุณ และที่ปรึกษาครูใหญ่มัธยม
กลุ่ม ผอ. -ออกแบบตารางเรียน ปรับโครงสร้างรายชั่วโมง (Share Vision & whole School Transform)
กลุ่มครู -ออกแบบแผนการจัดการเรียนแบบใฝ่รู้ Active Learning
12.00 - 13.00 น.
รับประทานอาหารกลางวัน
13.00 - 16.00 น.
กิจกรรมที่ ๔
แบ่งกลุ่มจัดทำ Micro Teaching ๔ กลุ่ม
-ดำเนินการสอนสลับโรงเรียนละ ๕๐ นาที
-สะท้อนการจัดการเรียนรู้ภายในกลุ่ม ๕๐ นาที (ผอ.ทำหน้าที่ Facilitator)
16.00 - 17.00 น.
กิจกรรมที่ ๕ สะท้อนการเรียนรู้สู่กลุ่มใหญ่ด้วยวิธีการแบบ Fish Bowl
รอบที่ ๑ ประเด็นคำถามสำหรับครูผู้สอน
-ประสบการณ์การทำแผนต่างจากเดิมอย่างไร
-ในการทำ Micro Teaching เกิดการเรียนรู้หรือความรู้สึกอะไรบ้างกับรูปแบบการสอนที่เกิดขึ้น ในครูผู้สอน / นักเรียน
-บทบาทนักเรียน เป็นอย่างไร
รอบที่ ๒ ประเด็นคำถามสำหรับ ผอ.
กิจกรรมที่ ๕ สะท้อนการเรียนรู้สู่กลุ่มใหญ่ด้วยวิธีการแบบ Fish Bowl
รอบที่ ๑ ประเด็นคำถามสำหรับครูผู้สอน
-ประสบการณ์การทำแผนต่างจากเดิมอย่างไร
-ในการทำ Micro Teaching เกิดการเรียนรู้หรือความรู้สึกอะไรบ้างกับรูปแบบการสอนที่เกิดขึ้น ในครูผู้สอน / นักเรียน
-บทบาทนักเรียน เป็นอย่างไร
รอบที่ ๒ ประเด็นคำถามสำหรับ ผอ.
-เห็นอะไรบ้างที่เกิดขึ้นในการจัดการเรียนรู้ของชั้นเรียน / บทบาท Fa
รอบที่ ๓ วิทยากรสะท้อนสิ่งที่เห็นการเรียนรู้ตลอด ๒ วันที่ผ่านมา

06
มีนาคม
2019
กำหนดการของวันที่ 06 มีนาคม 2019
07.00 - 08.00 น.
รับประทานอาหารเช้า
08.00 - 11.00 น.
ผู้อำนวยการและครู ออกแบบการบูรณาการตามกลุ่มสาระวิชาพื้นฐานและและธุรกิจแบ่งปันของโรงเรียนตนเอง
ผู้อำนวยการและครู ร่วมทำแผนและตารางเรียนในการพัฒนาโรงเรียนพร้อมนำเสนอแนวทางการพัฒนาโรงเรียน
เติมเต็มโดย อาจารย์สุวรรณา ชีวพฤกษ์ อาจารย์สืบศักดิ์ น้อยดัด
อาจารย์อภิษฎา ทองสะอาด และ อาจารย์ปานใจ จารุวณิช
11.00 - 11.15 น.
พักรับประทานอาหารว่าง
11.15 - 12.00 น.
กิจกรรมที่ ๖
Check -out ชวนใคร่ครวญแลกเปลี่ยนการเรียนรู้ สะท้อนและสรุปการ
เรียนรู้ในกลุ่มใหญ่พร้อมเติมเต็ม และชวนชี้แจงรายละเอียดการติดตาม ตรวจแผนการเรียนรู้ / บันทึกวีดีโอการสอน / ติดตามการปฏิบัติการสอน ผ่านการบันทึกวีดีโอและช่องทางออนไลน์ Facebook Group / กลุ่ม Line
นำโดย อาจารย์สุวรรณา ชีวพฤกษ์ อาจารย์สืบศักดิ์ น้อยดัด
อาจารย์อภิษฎา ทองสะอาด และ อาจารย์ปานใจ จารุวณิช
12.00 - 12.30 น.
รับวุฒิบัตร ผ่านการอบรมหลักสูตร “เพิ่มพลังวิสัยทัศน์ ผู้อำนวยการโรงเรียนสู่การเป็นครูของครู (Super Coach)”
-รับประทานอาหารกลางวัน
-รับอาหารว่าง
คณะครูเดินทางกลับโดยสวัสดิภาพ
สรุปผลกิจกรรม/บันทึกการทำงาน

ผู้บริหารและคณะครูโรงเรียนในพื้นที่นวัตกรรมการศึกษา จังหวัดศรีสะเกษ เห็นภาพของกระบวนทัศน์การจัดการศึกษา 4.0 เพื่อพัฒนาชีวิตของผู้เรียนบูรณาการพื้นฐานวิชาการควบคู่กับการสร้างธุรกิจเพื่อแบ่งปัน พัฒนาทักษะการเรียนรู้และสมรรถนะของผู้เรียนในศตวรรษที่ ๒๑ เห็นภาพจริงของกระบวนการจัดการเรียนรู้ในห้องเรียนโรงเรียนรุ่งอรุณ และบทบาทของผู้บริหาร/ผู้อำนวยการ บทบาทครู และบทบาทของผู้ปกครอง และมีความพร้อมในการปฏิบัติการสอนเพื่อสนับสนุนการพัฒนาการจัดการศึกษาอย่างเคียงบ่าเคียงไหล่กับนักเรียนและเป็นหุ้นส่วนของการเรียนรู้โดยนำพาให้นักเรียนเป็นเจ้าของการเรียนรู้